بدغذایی کودکان و نقش مشکلات حرکتی و حسی دهان

شیوع بدغذایی کودکان

5 تا 10 درصد از کودکان در حال رشد در برخی مواقع دچار اختلالات تغذیه ای جدی هستند که می تواند شامل مشکلات دهانی-حرکتی یا دهانی-حسی باشد. تا 80 درصد از کودکان دارای ناتوانی های رشدی نوعی اختلال بدغذایی دارند.

مشکلات دهانی- حرکتی و دهانی-حسی چگونه ایجاد می شود؟

برخی از کودکان ممکن است از بدو تولد مشکل بدغذایی داشته باشند. در حالی که برخی دیگر ممکن است پس از یک وضعیت پزشکی خاص یا زمانی که نوع جدیدی از غذا به آنها داده میشود (مثلاً از مایعات به پوره‌ها یا از پوره‌ها به جامد یا سر میز نشستن) دچار مشکل دهانی-حرکتی و یا حسی- دهانی شوند. کودکانی که مشکلات پزشکی زمینه ایی دارند در شش ماه اول زندگی تشخیص داده می شوند، اما سایرین اغلب برای ارزیابی تغذیه در حدود 15 تا 18 ماهگی ارجاع داده می شوند.

مشکلات حسی و حرکتی دهان

جنبه حرکتی غذا خوردن به نحوه عملکرد ماهیچه های دهان مربوط می شود: ماهیچه ها چقدر قوی هستند، دامنه حرکتشون چقدر است وغذا را در دهان تا چه حد می توانند جا به جا کنند. جنبه حسی غذا خوردن شامل نحوه درک اطلاعات حسی مانند طعم، دما و بافت و شکل و رنگ غذا و درک إحساس سیری و گرسنگی می شود. کودکان ممکن است در یکی یا هر دوجنبه فرآیند غذا خوردن مشکل داشته باشند. این مشکلات اغلب با اختلالات تغذیه همپوشانی دارند.

بدغذایی کودکان — مادر در حال تغذیه کودک بدغذای خود

برخی از کودکان نسبت به محرک های دهانی حساس هستند و واکنش هایی مثل گیج شدن، اخم کردن، اوق زدن و یا واکنش های شدید دیگر نسبت به انواع خاصی از غذا دارند. برخی دیگر ممکن است کم حس باشند و غذا را در دهان خود احساس نکنند یا بدون اینکه متوجه شوند غذا از از دهانشان خارج شود.

کودک بدغذای مبتلا به مشکلات حسی و حرکتی دهان ممکن است از غذا خوردن بیزار باشد ولی با گذاشتن چیزهای دیگر در دهان خود مشکلی نداشته باشند. کودکانی که دچار بیزاری عمومی دهان هستند، در پاسخ به هر چیزی که در دهانشان وجود دارد، دچار تهوع یا استفراغ می شوند.

علل مشکلات حسی و حرکتی دهان

هر دوی مشکلات حرکتی و حسی ناشی از مشکلات اعصاب است. بزرگسالان ممکن است پس از سکته مغزی یا ضربه به سر دچار این نوع مشکل بدغذایی شوند. ولی علت مشکلات حسی حرکتی در دهان کودکان به درستی مشخص نیست. علل مختلفی از جمله اختلالات حسی و رشدی یا تجربیاتی مثل جراحی ها یا بستری طولانی مدت در بیمارستان که نیاز به تغذیه لوله ای دارند، ممکن است باعث تغییر الگوهای عصبی کودکان شود. هر چیزی که غذا خوردن عادی را در یک مرحله بحرانی رشد قطع کند، می تواند باعث بروز بدغذایی در کودکان شود.

دوره های حساس خاصی وجود دارد که مغز کودک آماده یادگیری مهارت های جدید غذایی مانند غذا دادن با قاشق و خوردن غذاهای جامد است. آموزش زودهنگام این مهارت ها یا انتظار بیش از حد می تواند منجر به مشکلات حرکتی-دهانی یا حسی-دهانی شود.

علاوه بر مشکل جسمی، یک جزء رفتاری نیز می تواند وجود داشته باشد. به عنوان مثال، کودکی که مرتب استفراغ می کند ممکن است نسبت به غذا بیزاری پیدا کند. بدغذایی کودکان اغلب یک مکشل چند وجهی است و بنابراین نیاز به یک رویکرد بین رشته ای از متخصصان تغذیه کودکان ، کاردرمانی ، گفتاردرمانی و روانشناسی کرج دارند که می توانند جنبه های فیزیکی و رفتاری مشکل را درمان کنند.

کودک بدغذا: من از میوه ها بدم میاد.میوه نمیخورم

علائم مشکلات حرکتی دهان می تواند شامل موارد زیر باشد:

جویدن غذاها به علت ضعف عضلات و هماهنگی عصب عضله، به درستی انجام نمیشود
غذا مدت طولانی در دهان میماند
نق زدن
جویدن آهسته یا ناکارآمد
افتادن غذا از دهان
سرفه یا خفگی
کم غذا شدن (کودک ممکن است کالری کافی مصرف نکند، زیرا خوردن آن بسیار طول می کشد)
تاخیر در پیشرفت مراحل رشدی غذا خوردن

علائم مشکلات حسی می تواند شامل موارد زیر باشد:

نق زدن
استفراغ
امتناع از خوردن
ترجیحات غذایی غیر معمول (مانند سالسا روی تخم مرغ)
گریه در زمان صرف غذا
تاخیر در مراحل رشدی غذا خوردن(کودک ممکن است مایعات و پوره ها را تحمل کند اما با غذاهای جویدنی مشکل داشته باشد یا برعکس)
افتادن غذا از دهان

چه کودکانی بیشتر اختلال خوردن پیدا میکنند؟

کودکانی که بسیار نارس به دنیا آمدند
کسانی که اختلالات گوارشی، تنفسی یا عصبی دارند
کودکانی که سندرم های ژنتیکی دارند
کودکان اوتیستیک
کودکان بیش فعال

چرا بدغذایی کودکان نگران کننده است؟

خوردن برای بقا حیاتی است و بخشی جدایی ناپذیر از تجربه اجتماعی ما است. کودکی که نمی تواند غذا بخورد یا نمی خورد می تواند تاثیر جدی بر کیفیت زندگی کل خانواده داشته باشد.

هر نوع اختلال تغذیه می تواند به طور قابل توجهی بر تغذیه کودک در سنین حساس برای رشد و تکامل تأثیر بگذارد و احتمالاً منجر به عدم افزایش وزن و کاهش رشد کودک شود . دریافت نکردن کالری و چربی کافی می تواند بر رشد و تکامل مغز تأثیر منفی بگذارد. کودکانی که مشکلات دهانی-حرکتی دارند ممکن است در بلع ایمن مشکل داشته باشند و در معرض خطر آسپیراسیون و خفگی باشند.

تشخیص و ارزیابی مشکلات دهان-حرکتی و دهان-حسی

داشتن تاریخچه پزشکی کامل ضروری است: برای تیم پزشکی کودک شما مهم است که بفهمند تغذیه از زمان تولد چگونه بوده است تا بفهمند مشکل از کجا شروع شده است. متخصصان تغذیه و کاردرمانی و گفتاردرمانی در کرج باید در مورد واکنش کودک شما به برخی بافت های غذایی، مدت زمانی که طول می کشد تا غذا بخورد و این که از چه غذاهایی اجتناب می کند، بدانند.

آسیب شناس گفتار یک معاینه حرکتی حسی- دهانی انجام می دهد و ساختار صورت، قدرت عضلانی، دامنه حرکت و واکنش های حسی کودک شما را بررسی می کند.

مرحله بعدی مشاهده تغذیه است تا ببینید کودک شما چگونه غذا می خورد. علائم ضعف در گونه ها، دامنه حرکتی ضعیف یا حرکات ناهماهنگ می تواند نشان دهنده مشکلات دهانی-حرکتی باشد. اوق زدن، استفراغ یا سایر واکنش‌های شدید به غذاها یا بافت‌های خاص می‌تواند به یک مشکل حسی دهانی اشاره کند. کودکانی که مشکلات دهانی-حرکتی یا دهانی-حسی دارند از نظر مشکلات بلع به عنوان دیسفاژی شناخته می شوند. کنترل ضعیف حرکات دهان می تواند منجر به آسپیراسیون شود، بنابراین آسیب شناس گفتارباید مطمئن شود که کودک شما می تواند به خوبی بلع انجام دهد.

درمان مشکلات دهانی-حسی و دهانی-حرکتی

برنامه های درمانی بدغذایی کودکان بسته به شرایط هر کودک متفاوت است. اگر کودک شما مهارت‌های حرکتی-دهانی مناسبی ندارد، آسیب‌شناس گفتار می‌تواند او را از طریق تمرین‌هایی که ماهیچه‌های دهان را تقویت میکند و تکنیک‌های صحیح غذا خوردن هدایت کند. و اگر مشکل حسی دارد، کادرمانی حسی در کرج میتواند به حل مشکلات حسی کودک کمک کند. کودکان کم‌ حس ممکن است به اطلاعات حسی اضافی مانند طعم‌دهنده اضافی برای تشخیص وجود غذا نیاز داشته باشند. اگر یک جزء رفتاری در مسئله تغذیه کودک شما وجود دارد، برنامه درمانی می تواند شامل درمان شناختی رفتاری توسط روانشناس در کرج باشد. هر رویکردی که در پیش بگیریم، هدف ما این است که مطمئن شویم کودک شما می تواند ایمن و کارآمد غذا بخورد.

پس از درمان

طول درمان بدغذایی به نوع مشکل، سن و سطح مهارت کودک شما بستگی دارد. درمان اختلالات خوردن می تواند ماه ها یا سال ها طول بکشد. و زمانی به پایان می رسد که کودک شما بتواند متناسب با سن اش غذاهای خود را بخورد.

تیم درمان بدغذایی کودکان

اگر کودک شما علائمی از مشکل خوردن یا الگوهای غذایی غیرعادی را نشان داد، با پزشک أطفال، روانشناس کودک و یا کاردرمانگر و گفتاردرمانگر در کرج صحبت کنید. و اگر فرزند شما در سن 15 تا 18 ماهگی به غذاهای سفره روی نیاورده باشد، معمولاً ارزیابی تغذیه ضروری است.

سخن پایانی

اختلالات تغذیه می تواند از نظر عاطفی بر کودکان و والدین آنها تأثیر بگذارد، بنابراین در صورت نیاز از درخواست کمک دریغ نکنید. تیم ما شما را در مورد کارهایی که می توانید در خانه انجام دهید تا موفقیت غذا خوردن فرزندتان را بهینه کنید، راهنمایی میکند.

رزرو نوبت کاردرمانگر در کرج

برای تعیین وقت قبلی، با کلینیک آینده در کرج تماس بگیرید .