تیک در کودکان بیش فعال

تیک در کودکان بیش فعال

تیک در کودکان بیش فعال

در این مقاله، با علل تیک یا رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن و پیوند آن با بیش‌فعالی و نقص‌‌‌توجه و گزینه های درمانی آن آشنا می‌شوید.

بسیاری از ما می دانیم که اختلالات خلقی، مانند اضطراب و اختلال نافرمانی مقابله ای اغلب همراه با تشخیص بیش فعالی هستند. بسیاری نمی دانند که چیزی به نام رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن نیز همراه با تشخیص بیش فعالی و نقص توجه است.

  • برداشتن بینی یا انگشت در بینی کردن تا حدی که خونریزی کند
  • کندن پوست لب، تا حدی که خونریزی کند
  • کشیدن و کندن مو
  • جویدن ناخن
  • کندن پوست کنار ناخن (حتی ناخن پا)
  • کندن زخم
  • یا سایر رفتارهای تکرار شونده که به بدن آسیب می‌رساند

نمونه هایی از رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن هستند که به خود-تیماری، کاهش اضطراب یا تحریک حسی مربوط می‌شوند. این رفتارهای قالبی معمولاً مزمن برانگیزنده احساس لذت و / یا احساس درد برای فرد مبتلا به رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن هستند. اگرچه بسیاری از افراد مبتلا به رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن می خواهند این رفتارها را متوقف کنند، اما مجبور به انجام این رفتار هستند و بسیاری از مبتلایان از آنها آگاهی ندارند.

علل رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن

این رفتارهای تکراری اغلب با تمایل به حذف محرک ناخواسته آغاز می شوند (پوست روی لب یا کنار ناخنی که بلند شده است).

افرادی که رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن دارند از چند دقیقه تا چند ساعت به انجام این رفتارها می‌پردازند. مبتلایان اغلب به بدن خود آسیب می رسانند – که منجر به لکه های طاسی‌، زخم شدن پوست، خون ریزی، آکنه، آسیب ناخن‌ها و بریدگی دهان (از جویدن ناخن یا جویدن گونه) می شود. حتی ممکن است در اثر جویدن موها یا جویدن ناخن ها مشکلات دستگاه گوارش ایجاد شود. این پیامدهای جسمی باعث انزجار و ناامیدی بیشتر از خود می شود که منجر به انزوای اجتماعی نیز می‌شود.

رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن غیر معمول نیستند.

مدتهاست که رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن به عنوان بخشی از خانواده اختلال وسواس فکری عملی تصور می شوند. در حال حاضر تنها چند مطالعه در حال بررسی رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن در افراد مبتلا به بیش‌فعالی و نقص‌‌‌توجه است. شواهد نشان می دهند که کمبود توجه کودکان را مستعد ابتلا به این مشکلات می‌کند.

افراد مبتلا به بیش‌فعالی و نقص‌‌‌توجه کنترل تکانه ضعیفی دارند که این یکی از ویژگی های اصلی رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن است. بسیاری از افراد می خواهند جوش سرسیاه ناخوشایند را فشار دهند، اما این کار را نمی‌کنند زیرا مکانیسم‌های «توقف رفتار» دارند. داشتن بیش‌فعالی و نقص‌‌‌توجه کنترل تکانه‌ها را دشوارتر می‌کند.

افرادی که رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن دارند با این رفتارها تحریک می‌شوند. رفتارهای خود تحریکی مغز بیش‌فعال را تحریک می کند.

بررسی رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن نشان می دهد، این رفتارها سطح دوپامین را در مغز افزایش می دهند؛ مغز با بیش‌فعالی و نقص‌‌‌توجه بیش از مغز کودکان بدون تشخیص برای حفظ سطح فعالیت به احساس پاداش نیاز دارد. بعضی از بیماران می گویند رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن نوعی رفتاری  بی‌قراری مانند (تکان دادن دست و پا) است. یک بیمار می گوید وقتی داخل گونه اش را می‌جود بهتر در کلاس تمرکز می کند.

ممکن است داروها منجر به رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن شوند، که نوع، دوز و مدت زمان داروها را قابل بررسی می کنند.

درمان 

رفتاردرمانی درخط مقدم مدیریت رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن قرار دارد.  آموزش معکوس کردن عادت بهترین نتیجه را به همراه دارد. هدف از این روش درمانی جایگزینی رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن با عمل دیگری در هنگام تحریک است. در معکوس کردن عادت الف) تاریخچه مدیریت رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن را ترسیم می کنیم. ب) عوامل تحریک کننده، موقعیتی و احساسی را شناسایی می کنیم. ج) فراوانی رفتار را تعیین می کنیم؛ و د) یک پاسخ رقابتی ایجاد می‌کنیم. ذهن آگاهی به تنهایی ممکن است باعث کاهش دفعات و / یا شدت رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن شود. کیان چندین استراتژی برای جایگزینی کشیدن موهای خود ایجاد کرده است. هنگامی که تمایل به کشیدن مو دارد مشت هایش را می بندد، دستکش می‌پوشد، وازلین روی دست های خود می‌مالد، از یک اسباب بازی فیجت استفاده می کند یا دستانش را جمع می کند. علاوه بر معکوس کردن عادت، آموزش آرام سازی نیز مفید است. آرام سازی استرس و رفتار تکانشی را کاهش می‎دهد و باعث افزایش ذهن آگاهی می شود.

داروها مکمل درمان‌های رفتاری هستند. داروهای افزاینده سطح سروتونین ممکن است به اهداف کاهش رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن کمک کند.

گروه درمانی می‌تواند انگیزه را برای درمان بالا ببرد. یک گروه پشتیبانی می تواند به این گروه کمک کند تا تحت معالجه قرار بگیرند و از درمان ها پیروی کنند.

ترجمه و تلخیص: دکتر زهرا امین‌آبادی؛ روانشناس کودک.


منبع : Olivardia, a. (2020). Body-Focused Repetitive Behaviors Upset And Mystify Many Of Us. Here, Learn About Its Causes, Its Link To ADHD, And Its Treatment Options. https://www.additudemag.com


ادامه مطلب

غلط املایی

غلط املایی

املا نویسی به عنوان یکی از مهارت‌های تحصیلی، از محصولات اصلی رشد زبان در کودکان است. رشد املا نویسی مستلزم رشد مهارت‌های حسی مانند دیداری و شنیداری، مهارت‌های حرکتی درشت و ظریف،          مهارت‌های شناختی مانند توجه، حافظه و پردازش سریع و صحیح است که به مرور زمان شکل می‌گیرد تا اینکه کودکان از کلاس اول شروع به نوشتن کنند. در مسیر رشد مهارت املا نویسی  غلط املایی داشتن جزئی طبیعی از رشد کودک است و تقریبا هر کسی که مسیر دانش‌آموزی را طی کرده باشد کم و بیش غلط های املایی را تجربه کرده است. اما چنانچه اگر تعداد بالای غلط‌های املایی، رویه‌ای عادی و تکراری باشد، قابل ملاحظه و پیگیری هستند.

تعریف اختلال یادگیری ویژه املا  

اختلال یادگیری ویژه املا نویسی، زیر مجموعه اختلال‌های عصب تحولی محسوب می‌شود که در سه گروه خفیف، متوسط و شدید قابل دسته بندی است و در پسرها بیش از دخترها دیده می‌شود. ویژگی‌های اختلال املا نویسی عبارت است از:

  • بعد از ورود به مدرسه و بعد از گذشت حداقل 4 ماه از سال تحصیلی باید تشخیص گذاری شوند.
  • غلط‌های املایی حداقل برای 6 ماه وجود دارند. این طور نیست که دانش‌آموزی به طور مثال در پایان کلاس دوم یا … هیچ غلط املایی نداشته باشد ولی در پایه بالاتر املای او به علت غلط املایی زیاد کاملا ناخوانا باشد.
  • مهارت‌ املا نویسی متناسب با سن و پایه تحصیلی کودک نباشد (به فرض مثال از کودک کلاس اول انتظار می‌رود بتواند یک املای ساده را بنویسد ولی از دانش‌آموز کلاس چهارم انتظار می‌رود در یادداشت برداری یا سوال و جواب نویسی در کلاس درس حضوری و آنلاین غلط املایی نداشته باشد).
  • غلط نویسی ناشی از ضعف آموزشی یا ناشی از مشکلات بینایی و شنوایی یا حرکتی نباشد.

مثال‌هایی از انواع غلط‌های املایی

  • سابون، مز، بااِس به جای صابون، موز و باعث
  • رفد، مسباک، فرزش به جای رفت، مسواک و ورزش
  • دسته آلوده به جای دستِ آلوده
  • جا انداختن کلمات و جملات
  • بدخط و نارسانویسی
  • مودیر به جای مدیر
  • سی ب به جای سیب
  • برگدرخت به جای برگ درخت

غلط های املایی در سه گروه از کودکان دیده می‌شود:

  • کودکان با اختلالات ویژه یادگیری
  • کودکان با نارسایی توجه و بیش فعالی
  • کودکانی که به آموزش با کیفیت و مناسب دسترسی ندارند
  • کودکانی که اضطراب املا دارند
الگوی غلط‌های املایی می‌تواند به ارزیابی و علت شناسی مشکل کمک کند

علت‌شناسی غلط‌های املایی

نقص توجه: ضعف فیلتر توجه و دریافت همزمان محرک‌های متعدد کلاس و یا محیطی که کودک آنجا املا می‌نویسد، می‌تواند علت کم و زیاد گذاشتن نقطه، دندانه و یا جابجا نوشتن حروه یا جا انداختن حروف شود.

نقص حافظه دیداری: در زبان فارسی 9 حرف به اصطلاح عربی (ح، ع، غ، ث، ص، ض، ذ، ظ، ط) وجود دارد که برای یادگیری آنها چاره‌ای جز حفظ کردن شکل آنها وجود ندارد مانند صورت و طوطی و …. در نقص حافظه دیداری کودک علی‌رغم اینکه می‌تواند کلمه را بخواند و حتی بسیار هم تمرین می کند اما نمی‌تواند شکل صحیح کلمه را در حافظه نگه دارد.

مشکلات واجشناسی: در این صورت 1. کودک واج ها را نمی‌شناسد و مدام می‌پرسد  مثلاً «س» چه شکلی بود؟ 2. کودک در تقطیع «صداکشی» مشکل دارد و به طور مثال نمی‌تواند بگوید در کلمه بادام بعد از ب چه حرفی باید نوشته شود.

نقص حافظه متوالی شنیداری: حافظه شنیداری به کودک کمک می‌کند تا کلمات جمله‌ای را که شنیده در حافظه نگه دارد و آنها را به ترتیبی که شنیده بنویسد. ‌کودکی که در این مهارت ضعف دارد، چون نمی‌تواند واژگان را تا زمانی که بنویسد در حافظه نگه دارد، کلمه‌ها را جا می‌اندازد.

نقص حساسیت شنیداری: در این صورت کودک حروفی را که جایگاه‌ تولید نزدیک به هم و مشابه دارند را به جای هم می‌نویسد چون نمی‌تواند تشخیص دهد که دقیقا چه شنیده است. مثلا به جای سبز می نویسد سبس.

مشکل ادراک شنیداری: چون کلمات را پشت سر هم شنیده همه کلمات را به هم می‌چسباند و یا همه را جدا می‌نویسد.

ضعف آموزشی: برخی از غلط‌های املایی ناشی از آموزش بی کیفیت و ناکافی است. به طور مثال نوشتن «و» به جای «-ُ» در کلمه مودیر، یا گذاشتن «ه یا ـه به جای -ِ ربط» مثل سیبه قرمز به جای سیبِ قرمز. یا نگذاشتن ه یا ـه در پایان کلمه آزاده یا نامه.

ضعف مهارت‌های حرکتی: با این مشکل 1. ممکن است کودک به علت خستگی عضلانی به طور مثال 2 خط بنویسد و دیگر ادامه ندهد یا 2. آنقدر بد خط و ناخوانا بنویسد که املای نوشته شده قابل خواندن نباشد.

غلط‌های املایی مهم هستند چون:

به مرور زمان که دانش‌آموز متوجه تفاوت سطح عملکرد  خود با سایر همکلاسی‌ها می‌شود دچار دلسری و یاس می‌شود و با ناتوان پنداشتن خود به «من نمی‌توانم» می رسد؛ در نتیجه با از دست دادن انگیزه، تلاشی برای بهبود عملکرد خود نخواهد کرد و همین مساله کودک را در چرخه شکست نگه خواهد داشت.

 چه زمانی برای کمک بهتر است؟

اصولا قبل از 9 سالگی بهترین زمان است. هر چه سن کودک کمتر باشد و در پایه تحصیلی پایین‌تری مشغول باشد، درمان با روند بهتری پیش می‌رود؛ چرا که نوروپلاستیسیتی مغز بیشتر است و قابلیت تغییر پذیری آن بالاست، هنوز کودک دچار دلسردی و یاس نشده است و تلاش می‌کند و فاصله عکلکرد کودک با پایه درسی غیر قابل جبران نیست.

برا ی کمک به کودک چه تخصص‌هایی نیاز است؟

درمانگر اختلالات یادگیری جهت آموزش مهارت‌ها، تقویت مهارت‌های دیداری و شنیداری

گفتاردرمانگر جهت برطرف نمودن زبانشناختی

کاردرمانگر جهت تقویت عضلات ظریف، سرعت پردازش

در هر مرحله از درمان ممکن است ارجاع و کمک گرفتن از متخصصان مختلف توصیه شود.

ادامه مطلب
صحبت در باره کرونا با کودکان

صحبت با کودکان در مورد کرونا

صحبت با کودکان در مورد کرونا

اخبار مربوط به کرونا در همه جا وجود دارد، از صفحه اول همه مقالات گرفته تا زمین بازی در مدرسه و برنامه‌های تلویزیونی بسیاری از والدین آشفته هستند که چگونه این همه گیری را به روشی توضیح دهند که اطمینان خاطر کودکان از بین نرود و باعث نگرانی بچه‌ها نشود برای کمک به این والدین توصیه ‌می‌شود:

از توضیح در مورد کرونا نترسید

بیشتر کودکان قبلاً در مورد این ویروس شنیده‌اند یا افرادی را دیده‌اند که ماسک بر صورت دارند، بنابراین والدین نباید از صحبت کردن در مورد آن خودداری کنند. صحبت نکردن در مورد چیزی در واقع ‌می‌تواند باعث نگرانی بیشتر کودکان شود. به گفتگو به عنوان فرصتی برای انتقال حقایق و تنظیم لحن احساسی نگاه کنید. حقایق را فیلتر نکنید. هدف شما این است که به فرزندانتان کمک کنید احساس آگاهی کنند و از اطلاعاتی مبتنی بر واقعیت برخوردار شوند که احتمالاً اطمینان خاطر بیشتری نسبت به آنچه که از دوستان خود شنیده‌اند و باخبر هستند آگاه شوند.

به طور متناسب پیش بروید

داوطلب کسب اطلاعات بیشتر نباشید، زیرا ممکن است اطلاعات بیشتر گیج کننده باشد. در عوض، تلاش کنید به سوالات فرزندتان پاسخ دهید. بهترین، صادقانه‌ترین و واضح‌ترین پاسخ را بدهید. اگر نتوانستید همه سوالات را پاسخ بدهید مشکلی نیست بلکه اهمیت دادن به فرزندتان مهم است.

از کودک خود سرنخ بگیرید

از فرزند خود دعوت کنید تا هر چیزی را که ممکن است درباره کرونا شنیده باشد، و اینکه چه احساسی داشته باشد را به شما بگوید. به آنها فرصت کافی برای پرسیدن سؤال بدهید. شما ‌می‌خواهید برای پاسخ به سؤالات آماده شوید هدف شما پیشگیری از پرورش تخیلات ترسناک است.

با اضطراب خود مقابله کنید

“وقتی احساس اضطراب ‌می‌کنید، زمان آن نیست که با بچه‌های خود درمورد اتفاقاتی که با ویروس کرونا رخ ‌می‌دهد صحبت کنید”. اگر متوجه احساس اضطراب خود هستید، ابتدا زمانی را برای آرام کردن و کم کردن اضطراب خود اختصاص دهید و بعد با کودک صحبت کنید.

اطمینان بخش باشید

کودکان بسیار خود-محور هستند، بنابراین تنها شنیدن گزارش‌های مربوط به کرونا ممکن است کافی باشد تا آنها مساله را خیلی جدی بگیرند و مضطرب شوند. به فرزندتان اطمینان بدهید که کرونا در بچه‌ها خیلی نادر و در همین موارد نادر هم علائم بسیار خفیف است ‌دانستن این موارد می‌تواند بسیار مفید باشد.

بر آنچه برای ایمن ماندن انجام ‌می‌دهید تمرکز کنید

یک روش مهم برای اطمینان بخشیدن به بچه‌ها تأکید بر اقدامات احتیاطی ایمنی است که شما انجام ‌می‌دهید. جی‌می‌هوارد خاطرنشان ‌می‌کند: “بچه‌ها وقتی ‌می‌دانند که ‌می‌توانند برای حفظ امنیت خود کاری انجام دهند، احساس قدرت ‌می‌کنند.” ‌می‌دانیم که کروناویروس بیشتر با سرفه و لمس کردن سطوح منتقل ‌می‌شود. توصیه ‌می‌شود که دستان خود را به عنوان وسیله اصلی سالم ماندن کامل بشویید. بنابراین به بچه‌ها یادآوری کنید که آنها با شستن دستان خود با آب و صابون به مدت 20 ثانیه (یا طول دو آهنگ “تولدت مبارک”) وقتی از بیرون وارد ‌می‌شوند، قبل از خوردن غذا، و قبل از دست زدن به بینی یا چشم و بعد از سرفه و عطسه ‌می‌توانند از بیماری پیشگیری کنند.

اگر بچه‌ها در مورد ماسک صورت سوال ‌می‌کنند، توضیح دهید که متخصصان ‌می‌گویند که برای اکثر افراد لازم نیست. اگر بچه‌ها افرادی را ‌می‌بینند که ماسک صورت دارند، توضیح دهید که این افراد بسیار محتاط هستند.

به برنامه معمول پایبند باشید

گفته شده: “ما بلاتکلیفی را دوست نداریم، بنابراین باقیماندن در روال به خاطر توانایی پیش بینی کمک کننده خواهد بود”. این امر به ویژه در صورت تعطیل شدن مدرسه یا مهد کودک بسیار مهم است. روزهای تعطیلات ناشی از شیوع کرونا را مانند دیگر تعطیلات برنامه ریزی کنید زمان تغذیه و خواب را ثابت و طبق برنامه معمول نگه دارید. برای لحظه به لحظه کودک برنامه از پیش نوشته شده با رضایت خود کودک داشته باشید تا سر درگمی‌ناشی از بیکاری بر اضطراب آنها اضافه نکند.

صحبت را ادامه دهید

به بچه‌ها بگویید که با کسب اطلاعات بیشتر، همچنان آنها را در مورد اطلاعات مربوط به کرونا به روز خواهید کرد. توصیه شده: “به کودکان بگویید که خطوط ارتباطی باز است.” “شما ‌می‌توانید بگویید،”حتی اگر ما در حال حاضر پاسخ همه چیز را نداریم، مطمئن باش که وقتی پدر و مادر اطلاعات بیشتری کسب کردند، به شما هم منتقل خواهند کرد”.

ادامه مطلب
مشاوره ازدواج

مشاوره ازدواج در کرج

مشاوره ازدواج در کرج

زوج درمانی چیست؟ چرا باید به زوج درمانگر مراجعه کرد؟

در صورت بروز مشکل  در روابط زوجی، بهتر است در اولین فرصت به مشکل رسیدگی شود. در طول زندگی مشترک، زوجین با تعارضات متفاوتی روبرو خواهند شد که گاهی خود قادر به رفع برخی از مشکلات  هستند ولی در برخی موارد بهتر است از یک متخصص زوج درمانگر کمک بگیرند.

زوج درمانی می‌تواند مشکلات پایدار را  نیز حل کند ولی حل مشکلات مزمن زمان برتر و نیازمند صرف وقت و انرژی بیشتر و تعهد درمانی بالاتری از طرف هر دو نفر می‌باشد.  بنابراین بهتر است قبل از مزمن شدن مشکلات، زوجین به روانشناس مراجعه نمایند.

برخی از افراد ممکن است معتقد باشند که زوج درمانی فقط برای مشکلات بسیار جدی در رابطه مانند خیانت و سوءمصرف مواد مفید و لازم است.  برخی نیز زوج درمانی را آخرین راهبردی می‌دانند که قبل از جدایی امتحان می‌شود. در حالی که زوج درمانی در حل مشکلات روزمره زوجین هم کاربرد فراوان دارد.

اقدامات کلی که در زوج درمانی صورت می‌پذیرد:

زوج ‌درمانی معمولا با برخی سوالات مصاحبه استاندارد در ارتباط با تاریخچه رابطه، همچنین مقداری کاوش راجع به خانواده اصلی هر کدام از طرفین، ارزش‌ها و پس‌زمینه‌های فرهنگی زوجین، آغاز خواهد شد.

درمانگر ممکن است در صورت لزوم از جلسات اولیه، برای مداخله‌ در بحران استفاده کند.

زوج درمانگر سپس در شناسایی مسئله اصلی که تمرکز درمان بر آن خواهد بود و همچنین در ایجاد اهداف درمان و برنامه‌ریزی یک ساختار برای درمان، به زوجین کمک خواهد کرد.

 در طی دوره درمان، درمانگرکمک می‌کند که هر دو طرف متوجه نقش‌ خود در ایجاد تعاملات ناکارآمد بشوند. این موضوع به آنها کمک خواهد کرد تا در شیوه‌ تفکرشان نسبت به رابطه و یکدیگر، تغییر ایجاد کنند.

اگرچه کسب بینش مهم است، اما یکی دیگر از جنبه‌های حیاتی زوج درمانی، شامل تغییر واقعی رفتارها و شیوه‌های ارتباط برقرار کردن با یکدیگر می‌شود.

زوج درمانگران اغلب، برای طرفین به منظور اعمال مهارت‌هایی که آنها در طی روند درمان راجع به تعاملات روزمره خود آموخته اند، تمرین و تکلیف تعیین می‌کنند.

اکثر زوج‌ها می‌توانند با کسب بینش درباره الگوهای رابطه‌ای، افزایش عواطف و کسب مهارت‌های ضروری برای برقراری ارتباط و حل مشکل با شریک زندگیشان، از زوج درمانی نفع ببرند.

بدترین شیوه های مقابله با ترس از رها شدگی

  1. به دنبال شواهدی از بی علاقگی همسرتان می گردید.
  2. به دنبال نشانه های می گردید تا ثابت کنید همسرتان به فرد دیگری علاقه دارد.
  3. به دنبال نشانه های پیمان شکنی یا بی وفایی همسرتان هستید.
  4. تمام فکر و ذکرتان این است که ظاهری بدون نقص، جذّاب و دلربا داشته باشید.
  5. تمام فکر و ذکرتان این است که هیچ گونه عیب و نقصی در رفتارهایتان نباشد.
  6. رقیب عشقی خود را بی ارزش می کنید.
  7. هیچ گاه با همسرتان مخالفت نمی کنید.
  8. نیازهای خودتان را فدا می کنید مبادا باعث مشاجره با همسرتان شود.
  9. همسری را انتخاب می کنید که چندان زیبا نیست و بیشتر نیازمند و وابسته است.
  10. جار و جنجال راه می اندازید تا حال همسرتان را بگیرید.
  11. در کنار همسرتان با فرد دیگری وارد رابطه می شوید.
  12. روابطی را انتخاب می کنید که آخر و عاقبت ندارند تا دچار فقدان جانگداز نشوید.

ادامه مطلب
اتیاد به تکنولوژی در کودکان

آیا فرزند شما اعتیاد تکنولوژی دارد؟

آیا فرزند شما اعتیاد تکنولوژی دارد؟

چند سالی است که بحث اعتیاد کودکان به تکنولوژی‌های دیجیتال (گوشی، تبلت و لپ‌تاپ و …) پر جنجال شده است. بسیاری از بزرگترها به لحاظ اتکای بیش از حد به تکنولوژی‌های دیجیتال (گوشی، تبلت و لپ‌تاپ و …) و یا گذران اوقات فراغت خود با این وسایل مقصرند. اما بین اتکا و اعتیاد تفاوت هست. اما اگر فکر می‌کنید که فرزند شما به تکنولوژی اعتیاد دارد این مقاله را مطالعه کنید.

علائم اعتیاد به تکنولوژی در کودکان

  1. فقدان علاقه به فعالیت‌های دیگر
  2. اشتغال ذهنی مداوم به تکنولوژی‌های دیجیتال
  3. بروز مشکلات رفتاری در صورت عدم دسترسی به وسایل دیجیتال
  4. صحبت مدام در مورد زمان اشتغال به تکنولوژی‌های دیجیتال
  5. نشانگان ترک

توصیه‌هایی جهت کمک به ترک اعتیاد به تکنولوژی‌های دیجیتال

  • آنها را به اجبار از تکنولوژی‌های دیجیتال دور نکنید.
  • اگر قبلا برای استفاده از تکنولوژی‌های دیجیتال قوانینی نداشتید، قوانینی در این رابطه وضع کنید.
  • گام به گام عمل کنید (ترک اعتیاد به تکنولوژی‌های دیجیتالیک دفعه امکان پذیر نیست)
  • محتواها را تغییر دهید تا نحوه کاربرد تغییر کند (اگر کودکان به خواسته‌های خود در استفاده از تکنولوژی‌های دیجیتال نرسند کمتر سراغ آن خواهند رفت. مثلا بازی‌ها یا کارتون‌های دلخواه را کودک را با بازی‌های کمتر جذاب در یک محیط آموزشی جایگزین کنید).
  • زمان اشتغال به تکنولوژی‌های دیجیتال را با فعالیت‌های جذاب دیگر (اغلب فعالیت‌های خارج از خانه مانند دوچرخه سواری یا پارک رفتن و حتی مشارکت در کیک پختن یا دسر درست کردن برای بچه‌ها بسیار جذاب است) جایگزین کنید.

استفاده از این راهبردها اگر درست و مداوم باشد به تدریج  از وابستگی کودک به تکنولوژی‌های دیجیتال کم خواهد کرد. اما به یاد داشته باشید که در صورت عدم مداومت در رعایت قوانین استفاده از گوشی، تبلت و یا لپ‌تاپ، اعتیاد به تکنولوژی‌های دیجیتال خیلی سریع باز خواهند گشت.

جهت اخذ نوبت مشاوره با دکتر روانشناس در کرج با شماره تلفن زیر تماس بگیرید :  02634431369

ادامه مطلب
شب ادراری کودکان

علت و درمان شب ادراری در کودکان

علت و درمان شب ادراری در کودکان

شب ادراری مشکلی رایج بین کودکان و خانواده‌ها است. مطالعات اخیر چند وجهی بودن علت شناسی شب ادراری را تایید می‌کنند. ژنتیک در شب ادراری بسیار موثر است. پژوهش ها همچنین نشان می دهند شب ادراری بین دو گروه رایج تر است: کودکان مبتلا به اختلال عملکرد مثانه و کودکانی که در ترشح وازوپرسی آرژنین تاخیر دارند. ارزیابی شب ادراری نیاز به بررسی سابقه ژنتیکی،، معاینه کامل جسمی، و آزمایش ادرار دارد؛ و درمان شامل درمان‌های دارویی و و غیر دارویی است. آموزش باید جزیی از درمان باشد. استفاده از زنگ رطوبت سنج دارای بالاترین میزان درمان  و کمترین میزان بازگشت است, در حالی که برخی خانواده‌ها با آن مشکل دارند.

تعریف

شب ادراری مساله ای شایع است و به از دست دادن کنترل ادرار فقط در شب اطلاق می‌شود، و بسیار عادی است که در موقعیت‌ها و شرایط زمانی نامناسب  رخ دهد؛ و در پسرها 3 برابر بیشتر از دخترهاست. شب ادراری از 5 سالگی به بعد، قابل بررسی است. کودکان با ناتوانی ذهنی هم باید به سن ذهنی 4 سال برسند تا بتوان آموزش و مداخله را برای درمان شب ادراری شروع کرد. برای تشخیص کودک 5-6 ساله باید حداقل ماهی 2 بار و یا بیشتر و کودکان بزرگتر حداقل 1 بار یا بیشتر در ماه شب ادراری داشته باشند.

شیوع شناسی

15 تا 20 درصد کودکان مبتلا به شب ادراری هستند. 8 درصد از پسرهای 12 ساله و 4درصد از دخترهای 12 ساله ممکن است شب ادراری داشته باشند؛ و تنها 1 تا 3 درصد از نوجوانان ممکن است شب ادراری داشته باشند. ممکن است 15 تا 20 درصد هم در دفع ادرار ناتوان باشند، که البته شیوه های درمان یکی است.

سبب شناسی

چنانچه گفته شد عوامل چندگانه ای می توانند علت شب ادراری باشند از جمله:

  • ژنتیک و عوامل خانوادگی

ژنتیک یک علت قوی است. یک مطالعه مروری نشان داده است که اگر هر دو والدین در کودکی شب ادراری را تجربه کرده باشند، فرزندشان 77 درصد احتمال دارد شب ادراری داشته باشد. اگر یکی از والدین چنین تجربه ای را داشته باشد کودک 43 درصد احتمالا شب ادراری خواهد داشت؛ و 15 درصد وقتی والدین هیچ یک شب ادراری را تجربه نکرده باشند. یک مطالعه دیگر معتقد است 65 تا 85 درصد کودکان با سابقه ژنتیکی ممکن است شب ادراری داشته باشند، و اگر فقط پدر چنین سابقه ای را داشته باشد ممکن است 7.1 درصد کودک هم مبتلا باشد و در صورت ابتلای مادر احتمال 5.2 درصد است.

  • عوامل روان‌شناختی

شب ادراری یک وضعیت روانشناختی است. به نظر می‌رسد مشکلات روانشناختی و شب ادراری رابطه چرخه ای داشته باشند یعنی یک سری عوامل روانشناختی علت شب ادراری، و شب ادراری هم علت پاره ای از مشکلات روانشناختی باشند. لزوما بین شب ادرارها مشکلات هیجانی بیشتر نیست. برای اغلب کودکان شب ادراری یک اعتراض نیست.

  • مشکلات مثانه

هر چند اغلب مطالعات نشان دهنده تفاوتی بین ساختار مثانه کودکان با شب ادراری بدون شب ادراری نیست اما برخی پژوهش ها نشان می دهند ممکن است، ظرفیت مثانه کودکان با شب اداری کمتر باشد.

  • آرژنین واسپروسین

بدیهی است که رشد طبیعی باعث شکل گیری ریتم منظم ترشح هورمون آرژنین واسپروسین باشد. اما ممکن است این هورمون در شب ها کم ترشح شود. کم ترشح شدن این هورمون در شب ها باعث شب ادراری می‌شود. کم ترشح شدن این هورمون توانایی مثانه را در نگهداری ادرار  تا صبح کاهش می دهد.

  • اختلالات خواب

موارد بالا تنها علل شب ادراری نیستند، بسیاری از مطالعات تفاوتی در ریتم خواب کودکان با و بدون شب ادراری نشان نداده اند. با این حال یک مطالعه زمینه یابی نشان داد والدین معتقدند خواب بچه هایی که شب ادراری دارند سنگین تر است، و یک مطالعه زمینه یابی دیگر هم نشان داد که بچه های مبتلا به شب ادراری خواب‌های آشفته، راه رفتن در خواب و گریه‌های شبانه بیشتری دارند.

تشخیص

برای تشخیص دقیق، اطلاعات دقیقی باید در مورد تاریخچه در کنار معاینات پزشکی گرفته شود، تا علل پیچیده پیدایش شب ادراری مشخص شود. علل شب ادراری می‌تواند شامل نابهنجاری‌های نخاعی، عفونت مثانه، و یا نقایص مربوط به جنسیت در کودکان باشد. علاوه بر این موارد ممکن است کودکان مبتلا به یبوست های مزمن یا انسداد مجاری ادراری در معرض شب ادراری باشند.

از والدین باید در مورد تاریخچه خانوادگی و تاریخچه پزشکی کودک سوال شود، سوالات  دقیق به علت شناسی و درمان کمک می‌کند.

والدین اغلب از عادات روزانه دفع کودکان اطلاع دقیقی ندارند (تعداد دفعات دفع، فواصل و …). بنابراین شاید لازم باشد عادات دفع برای یک هفته ثبت شوند. خانواده باید ثبت کند که کودک در روز چند بار دستشویی می‌رود و یا مثانه را خالی می‌کند و در شب چند بار و در چه ساعاتی؟ در حالی که برای درمان اطلاعات دقیق لازم است.

معاینات و آزمایش‌های کودکان با شب ادراری، اغلب طبیعی است. با این حال معاینات و آزمایش‌ها ضروری است؛ چرا که باید مشخص شود نقایص عصبی و زیستی وجود ندارد.

درمان شب ادراری کودکان

درمان 

درمان های غیر دارویی 
  1. زنگ هشدار: استفاده از زنگ هشدار از 1938 تا کنون در جریان است.زنگ هشدار از موثرترین راه‌های درمان است  و در مقابل سایر روشها به موفقیت 75 درصدی دست یافته است. مکانیسم تاثیر تقویت منفی و اجتناب است. برای درمان با زنگ هشدار حداقل 15 هفته زمان لازم است.متاسفانه درمان با زنگ هشدار 10 تا 30 درصد ممکن است با شکست مواجه شود. پیش‌بین‌های احتمالی شکست عبارتند از: وضعیت خانوادگی نامطلوب یا هرج و مرج در خانواده، مشکلات رفتاری در کودک، اضطراب بالای مادر، عدم اعتقاد به اهمیت شب ادراری از طرف والدین و کودک، تحصیلات و وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین والدین.

با پیشرفت تکنولوژی اشکال جدید و کاراتری از زنگ‌ها و هشداردهنده‌ها در دسترس هستند.

  1. نظام‌های تقویت مثبت: در یک نظام تقویت مثبت، کودک هر شب که خشک بماند و شب ادراری نداشته باشد، در یک جدول از قبل تعبیه شده برچسبی چسبانده می‌شود. جدولی که به کودک توضیح داده شده که در ازای هر شب خشک ماندن برچسبی در آن چسبانده خواهد شد و چناچه تعداد برچسب‌ها از تعدادی بیشتر شود جایزه‌ای خواهد گرفت. یک راه دیگر می‌توانداستفاده از راهبرد تکمیل یک شکل باشد، و کودک به ازای هر شب خشک ماندن نقاطی از شکل را به هم وصل کند و وقتی شکل تکمیل شد جایزه بگیرد.

  1. آموزش مسئولیت:در این راهبرد، به تناسب سن مسئولیت‌هایی به دور از تنبیه به ازای پیامد طبیعی شب ادراری به کودک داده می‌شود. ممکن است از کودک کوچکتر فقط خواسته شود ملحفه‌ها را جمع کند و بلافاصله دوش بگیرد و از کودک بزرگتر علاوه بر این‌ها خواسته شود ملحفه‌ها را بشوید.

یک مطالعه نشان می‌دهد 23 تا 36 درصد والدین از تنبیه به عنوان اولین روش مداخله در شب ادراری استفاده می‌کنند. در کنترل شب ادراری آموزش خانواده ضروری است. والدین و کودک باید بدانند که شب ادراری مشکلی رایج است و والدین باید آموزش ببینند که کودک را سرزنش نکنند یا او را دچار احساس شرم نکنند.

زمان پاسخ‌دهی به مداخلات به تفاوت‌های فردی کودکان بستگی دارد. ممکن است کودکی خیلی زود به مداخلات پاسخ دهد و کودک دیگری زمان بیشتری برای پاسخ دهی نیاز داشته باشد. بچه های کوچکتر ممکن است زود نا امید شوند. انگیزه داشتن و حفظ انگیزه برای کودک و خانواده برای درمان بسیار مهم است. چنانچه کودک انگیزه کافی نداشته باشد باد درمان تا زمان حل ایجاد انگیزه به تعویق انداخته شود. عامل موفقیت افزای بعدی اعتماد خانواده به درمان است، مطالعات نشان داده‌اند که چنانچه والدین به درمان اعتماد داشته باشند، موفقیت درمان بیشتر خواهد شد.  تعداد دفعات تخلیه روزانه مثانه می‌تواند پیش بین خوبی باشد. کودکانی که در طول روز بیشتر به دستشویی می‌رود یعنی حجم مثانه کوچک است و همین موضوع باعث می‌شود، این کودک  به خاطر عملکرد ضعیف و حجم کم مثانه تعداد شب‌های کمتر خشک باشد یا اصلا هیچ شبی خشک نماند .

منابع مالی، انگیزه خانواده، ثبات وضعیت خانه باید در مورد انتخاب درمان در نظر گرفته شود. آموزش مداوم باید بخشی از درمان باشد. برای زنگ هشدار موفقیت بالاتر و بازگشت کمتری گزارش شده است. توصیه می‌شود درمان‌های دارویی حتما به همراه درمان‌های غیر دارویی استفاده شوند؛ چرا که در نهایت کنترل ادرار شبانه یک مهارت است که با دارو آموخته نمی‌شود.

جهت مشاوره و درمان مشکلات شب ادراری کودک خود با شماره تلفن های زیر تماس بگیرید:    02634431369

 


منبع : Thiedke, C. C. (2003). Nocturnal enuresis. American family physician67(7), 1499-1506


ادامه مطلب
اختلال یادگیری کودکان

سنجش علایم مشکلات یادگیری ناشی از ضعف ادراک دیداری

سنجش علایم مشکلات یادگیری ناشی از ضعف ادراک دیداری

اگر فرزند شما مشکل خواندن دارد، گزینه‌ای که بهترین توصیف عملکرد فرزندتان است را با علامت * علامت بزنید.

شماره سوال هرگز به‌ندرت گاهی اغلب همیشه
1 موقع خواندن و نوشتن سر درد می‌گیرد.
2 موقع خواندن کلمات را به هم می‌چسباند یا انگار کلمه را نمی‌بیند.
3 خواندنش ضعیف‌تر از سنش ‌است.
4 موقع خواندن خط را گم میکند.
5 موقع خواندن سرش را کج یا چشم‌هایش را جمع می‌کند.
6 از روی تخته نمی‌تواند کپی کند.
7 خواندن و نوشتن را دوست ندارد.
8 موقع خواندن کلمات کوچک را جا می‌اندازد (مثل حروف ربط و اضافه).
9 نوشتن روی خط صاف برای او سخت است.
10 چشم‌هایش اغلب می‌خارد، می‌سوزد یا اشک آلود است.
11 سخت می‌شود فهمید اوچه خوانده است.
12 کتاب را خیلی نزدیک صورت می‌گیرد.
13 موقع خواندن نمی‌تواند متمرکز شود.
14 تکالیفش را به موقع تمام نمی‌کند.
15 زود از انجام تکلیف منصرف می‌شود (به راحتی می‌گوید من نمی‌توانم قبل از اینکه تلاش کند).
16 انگار موقع راه رفتن جلوی پایش را نمی‌بیند و به همه چیز می‌خورد.
17 مشق نوشتنش خیلی طول می‌کشد.
18 در خواب و خیال است.
19 برای شروع تکالیف در مدرسه مشکل دارد.

دستور العمل نمره دهی:

  1. در هر سوال پاسخ هرگز نمره 0، به‌ندرت 1، گاهی 2، اغلب 3، و همیشه نمره 4 می‌گیرد.
  2. تمام نمرات را با هم جمع کنید و از تفسیر نمرات وضعیت کودک را توصیف کنید.

تفسیر نمرات:

  • مجموع نمرات زیر 20 : عملکرد تحصیلی فرزند شما ربطی به ادراک دیداری او ندارد.
  • مجموع نمرات 20 تا 25: به احتمال خیلی کم مشکل تحصیلی ناشی از ضعف ادراک دیداری است.
  • مجموع نمرات 25 تا 30: احتمال دارد مشکل تحصیلی ناشی از ضعف ادراک دیداری باشد.
  • مجموع نمرات 30 تا 35: به احتمال قوی مشکل تحصیلی ناشی از ضعف ادراک دیداری است.
  • مجموع نمرات بالاتر از 40: احتمال نزدیک به یقین که مشکل تحصیلی ناشی از ضعف ادراک دیداری است.

اگر مجموع نمرات کودک بالاتر از 20 است، به احتمال زیاد ضعف مهارت‌های ادراکی نقش مهمی در ضعف خواندن یا توجه وی دارند. دانش‌آموزان پایه‌های بالاتر مجبور به خواندن از روی متونی با خط ریزتر می‌باشند که همین باعث می‌شود سریع خسته شوند. کلاس‌های سوم و چهارم معمولا آغاز تشدید این بحران‌هاست. ممکن است دانش‌آموزی که کلاس اول را خوب شروع کرده است عملکردش افت قابل ملاحظه‌ای یابد.

  • با این حال به خاطر داشته باشید که هر کودک متفاوت است. هر چه مشکل بینایی بزرگتر باشد، کودک زودتر خسته خواهد شد. همچنین، بعضی از کودکان نسبت به ناراحتی‌های دیداری بسیار حساس‌تر از سایر کودکانی هستند و ممکن است مشکلات را در سنین پایین‌تری نشان دهند. به همین ترتیب، حتی کودکانی که مشکلات بسیار دارند نیز ممکن است روش‌‌های سازگاری با مشکل را پیدا کنند و همین باعث شود تا سال‌ها علائم نشان داده نشوند.
سنجش علایم مشکلات یادگیری
سنجش علایم مشکلات یادگیری

توصیه می‌شود حتی اگر فرزند شما در این پرسشنامه نمره کمی گرفته است ابتدا با یک چشم پزشک و سپس حتما با یک متخصص اختلالات یادگیری مشورت کنید تا مشکلات یادگیری مبتنی بر دیدن را بررسی، تشخیص و درمان کند. چشم پزشک سلامت ساختارهای فیزیکی چشم را بررسی میکند و تشخیص مشکلات ادراکی و پردازشی چشم بر عهده متخصص اختلال یادگیری و کاردرمان مجرب در زمینه مشکلات دیداری است. هرچند که پرسشنامه ارائه شده پیش بین معتبری برای مشکلات است، اما راه قطعی ارزیابی حرفه‌ای است.

همچنین اگر کودک مشکلات تحصیلی دارد ممکن است، علاوه بر دیدن تاخیرهای رشدی بیشتری در سایر حیطه‌ها داشته باشد.

مشکلات خواندن می‌تواند معلول چند عاملی باشد، مانند نقص پردازش زبانی در این موارد، مشکل لزوما زبان بیانی مانند مشکلات تلفظی نیست، اما زبان دریافتی یعنی سیستم مرکزی زبان که متون نوشتاری را تفسیر می‌کند دچار مشکل است.

این نوع از تاخیر در مهارت‌های زبانی که علت اصلی ناتوانی یادگیری است، می‌تواند ناشی از ناتوانی مراکز زبانی مغز در رمزگردانی کارآمد علایم دیداری و پردازش حروف چاپی یا ارتباط علائم-صدا باشد. دانش‌آموزان با مشکلات واجشناسی، یا حتی توانمند، در شناسایی آواهای واژگان می‌توانند در معرض خطر خواندن باشند. متاسفانه، کودکانی که تاخیر رشدی در یک حوزه دارند، به احتمال زیاد در سایر حیطه‌ها هم مشکل خواهند داشت. کودکانی که به طور همزمان نقص دیداری و زبانی دارند، مشکلات خواندن عمیق‌تری دارند. با این وجود، وقتی ضعف‌های دیداری را کم می‌کنیم، می‌توانیم نیمی از مشکل را حل کنیم. بنابراین بدون مداخله‌ در سیستم پردازش زبان نیمی از مشکل باقی خواهد ماند، هر چند که مشکل کمتر خواهد شد.

شماره تماس جهت اخذ نوبت مشاوره:   02634431369


منبع :Gerchak, D., Maples, W. C., & Hoenes, R. (2006). Test retest reliability of the COVD-QOL short form on elementary school children. J Behav  Optom17(3), 65-70.

اقتباس از Eye can learn


ادامه مطلب
آموزش مهارت های زندگی به کودکان

آموزش گروهی مهارت های زندگی به کودکان

آموزش گروهی مهارت های زندگی به کودکان

کلینیک آینده با هدف توانمند سازی هر چه بیشتر کودکان و کمک به استقلال کودک  در کرج برگزار میکند:

 

کارگاه آموزش گروهی مهارت های زندگی به کودکان دوره ابتدایی.

مهارت های ده گانه زندگی شامل:

  1. خودآگاهی
  2. همدلی
  3. ارتباط مؤثر
  4. روابط بین فردی
  5. تفکر خلاق
  6. تفکر نقاد
  7. حل مسئله
  8. تصمیم گیری
  9. مقابله با استرس
  10. مقابله با هیجانات شدید

اهداف این دوره ها ارتقا توانایی های روانی_اجتماعی و پیشگیری از آسیب های روانی_اجتماعی کودک است.

جهت هماهنگی و ثبت نام با شماره  02634431369  تماس بگیرید.

مدرس: خانم مهدیه رییسی کارشناس ارشد مشاوره با بیش از 10 سال سابقه کار مفید در آموزش و پرورش

 

ادامه مطلب
قصه گویی گروهی

قصه درمانی گروهی در افزایش عزت نفس کودکان موثر است

قصه درمانی گروهی در افزایش عزت نفس کودکان موثر است

کلینیک مشاوره و کاردرمانی آینده در کرج در راستای توانمند سازی کودک و ارتقا سلامت روان کودکان برگزار میکند:

کلاس های قصه درمانی گروهی برای کودکان 4 تا 13 سال با هدف استفاده از هنر و قصه به منظور:
  • پرورش خلاقیت
  • تقویت تخیل
  • پرورش حواس
  • تقویت اعتماد به نفس
  • تقویت مهارت های ارتباطی و اجتماعی
  • تقویت مهارت های کلامی
  • کاهش مشکلات رفتاری

در کلینیک آینده واقع در چهارراه طالقانی (جهانشهر) کرج برگزار میگردد.

جهت ثبت نام با شماره:  02634431369  تماس بگیرید.

مدرس دوره سرکار خانم مهدیه رییسی کارشناس ارشد مشاوره با بیش از 10 سال سابقه کار در آموزش و پرورش میباشد.

ادامه مطلب
اضطراب در کودکان

رابطه تلویزیون و اضطراب در کودک

رابطه تلویزیون و اضطراب در کودک

کودکان کم سن و سال تجربه و توان لازم برای دیدن فیلم های دلهره آور و پر هیجان را ندارند.آنان در حالی که ابتدا ممکن است مات و مبهوت شوند،واکنش های بعدیشان ترس و وحشت است.کابوس های شبانه و ترس از تاریکی در کودکان گاها نتیجه تماشای چنین برنامه هایی است.
کودکان شب ها هنگام خواب رفتن، هیچ سازه شناختی یا منطقی برای نترسیدن از تاریکی و نمایش های عجیب سایه و نور روی دیوار اتاق را ندارند، و چنین پدیده هایی را به قدرت های مرموز و فوق طبیعی و دیو و هیولا نسبت میدهند.
برنامه هایی که زمینه اضطراب و ترس در آنها بیشتر است، آرامش کودکان را به شدت به هم میریزد.
بنابراین بهتر است در انتخاب برنامه هایی که مشترکا قرار است در جمع خانواده با حضور کودک ببینید دقت نمایید.
علاوه بر این موضوع تماشای طولانی مدت تلویزیون برای کودکان مضرات دیگری نیز دارد.زیرا باعث میشود برای ساعت های طولانی کودکان تحرک نداشته باشند و انرژی مازاد خود را تخلیه نکنند در نتیجه این انرژی مازاد به صورت اضطراب می تواند بروز پیدا کند.

ادامه مطلب