ممکن است فرزند شما فکر کند که اگر مدرسه تعطیل باشد، وقت آن است که کتاب ها را در قفسه بگذارد و استراحت کند، به خصوص اگر آنها در خواندن ضعیف باشند و علاقه و اشتیاقی برای خواندن نداشته باشند. اما استراحت کامل طولانی می تواند باعث از دست رفتن دستاوردهای او در خواندن باشد، به خصوص که به سختی هم بدست آمده‌اند.
رشد مهارت خواندن نیازمند تمرین و تکرار بسیار به خصوص برای دانش‌آموزان با تشخیص اختلالات یادگیری است. تعطیلات طولانی برهم زننده نظم کسب مهارت خواندن و موجب عقبگرد دانش‌آموزان است. داشتن تمرینات منظم کوتاه بهتر از تعطیلی کامل است.
سطح خواندن کودک شما هر چه باشد، می توانید با درگیر کردن فرزندتان در فعالیت‌های خواندن سرگرم کننده و آموزنده، آنها را در مسیر حفظ مهارت خواندن قرار دهید. این فعالیت‌ها بر رشد زبان، روانخوانی و درک مطلب متمرکز است و می تواند برای طیف وسیعی از سنین و سطح مهارت‌های مختلف سازگار باشد.
زبان: کلمه بازی
ساختن مخزنی از واژگان قوی، از جمله طیف گسترده‌ای از کلمات توصیفی، به کودک شما کمک می کند تا هنگام مواجهه با متون پیچیده، مهارت خواندن خود را بالا ببرد. می توانید این بازی های ساده را در تعطیلات انجام دهید.
- مترادف/ مخالف/ هم‌خانواده کلمه ……………… چیست: کودک برای هر مترادف/ مخالف/ هم خانواده‌ای که بگوید امتیاز می‌گیرد. به عنوان مثال از کودک خود بپرسید “کلمه دیگر به معنی زیبا چیست؟” آنها به احتمال زیاد “قشنگ” یا “خوشگل” را پیشنهاد می‌کنند. برای کمک به آنها در ساختن خزانه واژگان خود، می توانید استفاده از لغت‌نامه را آموزش دهید.
- جمله سازی: در جمله سازی به فرزند خود کمک کنید. به طور مثال تصویر یک گل را به کودک نشان بدهید و از او بپرسید این چیست؟ بعد پاسخ او را بنویسید “این یک گل است”، سپس از او بپرسید گل چه رنگی است؟ پاسخ او “گل قرمز است” را بنویسید و سپس از او بپرسید برگ‌های گل چه رنگی است؟ و به ترتیب گفته شده پاسخ او را بنویسید. سوال بعدی می‌تواند سوال از جایی باشد که گل کاشته شده و …. به این ترتیب شما به فرزند خود توصیف کردن و نوشتن آن توصیفات را آموزش داده‌اید. حالا می‌توانید از کودک بخواهید نوشته‌های خود را بخواند.
- بازی‌های صفحه‌ای: منظور از بازی‌های صفحه‌ای، بازی‌هایی هستند که روی صفحات کاغذی یا الکترونیکی انجام می‌شوند و در آنها از کودکان خواسته می‌شود به طور مثال تا با حروف داده شده واژه بسازند ( برای نمونه با هـ ا پـ مـ یـ و ا می توان هما، پیام، هوا و … را ساخت).
روانخوانی: برای من داستان بخوان
روانخوانی توانایی خواندن دقیق و سریع متون است. بهترین راه بهبود روانخوانی، خواندن با کودک با صدای بلند است. خواندن با کودک یک زمان کلیدی است. وقتی کودک با شما و با صدای بلند می‌خواند، او در حال تمرین خواندن است؛ و وقتی شما با صدای بلند می‌خوانید، شما در حال ارائه الگوی روانخوانی به کودک هستید. این همه ماجرا نیست؛ تجربه مشترک خواندن والدین و کودک، به کودک در ایجاد رابطه مثبت با خواندن کمک می‌کند.
- نوبتی بخوانید. صفحه به صفحه، یا جمله به جمله یا شخصیت به شخصیت به نوبت بخوانید و جایگزین شخصیت‌های داستان‌ها شوید. وقتی نوبت شماست، لحن خواندن را متناسب با جمله کنید و کودک را هم برای این کار تشویق کنید.
- کتاب صوتی خودت را بساز. خواندن یک داستان مورد علاقه را با کودک خود تمرین کنید تا اینکه با متن احساس راحتی و آشنایی داشته باشد. سپس ضبط کننده صدا را بر روی تلفن همراه یا رایانه خود روشن و صدای خوانده شدن داستان را ضبط کنید. ضبط را به عقب برگردانید تا کودک شما بتواند صدای خوانده شدن را بشنود. این کار را آن قدر انجام دهید تا کودک از نتیجه راضی و خوشحال باشد. وقتی نسخه آخر حاضر شد، آن را به عنوان هدیه به یک دوست یا پدر/ مادربزرگ تقدیم کنید – و حتماً یک نسخه هم برای خود ذخیره کنید!
درک مطلب: یک خواننده بهتر بسازید
برخی از کودکان با خواندن مشکل کمی دارند اما برای شناسایی نکات کلیدی یک داستان و درک مضامین آن مشکلات اساسی دارند. سؤال طرح کردن و کمک به فرزندتان در تعامل عمیق‌تر با آنچه می خواند به بهبود مهارت درک مطلب کمک می‌کند.
- فیلم ذهنی. از فرزند خود بخواهید صحنه‌ای از داستانی را که می خوانید تجسم کند تا به آنها کمک کند کلمات را با تصاویر پیوند دهند. چند پاراگراف را برای کودک بخوانید و از کودک بپرسید تصاویر صحنه های داستان چطور می توانست باشد. اگر کودک در تصویر سازی مشکل دارد به متن برگردید و به او کمک کنید تا واژه‌ها و عبارات توصیفی را پیدا کند. از آنها بپرسید که چگونه صحنه ممکن است در یک فیلم ظاهر شود؟ آن را توصیف کند. اگر می خواهید تصویر ذهنی او را ترسیم کنید، کاغذ و ماژیک داشته باشید.
- بعد چه اتفاقی می‌افتد. بعد از خواندن چند پاراگراف از یک داستان، از فرزندتان بپرسید که آیا او می‌تواند پیش بینی کند که قرار است در آینده چه اتفاقی بیفتد یا خیر. “چه اتفاقی می‌افتد اگر خرگوش هویج را بدزدد؟ آیا کشاورز خرگوش را می گیرد؟ داستان چگونه تمام می شود؟” اگر کتاب دارای تصویر است، کودک خود را تشویق کنید که برای پیدا کردن سرنخ ها با دقت به آنها نگاه کند.
- خواندن با هدف. به کودک خود کمک کنید که در خواندن با یک هدف خاص در ذهن تمرین کند. به عنوان مثال، قبل از اینکه کودک شما شروع به خواندن یک فصل از کتاب کند، یک یا دو سوال را مطرح کنید تا آنها بتوانند تا با خواندن متن به دنبال جواب باشند. به عنوان مثال، “وقتی این فصل را تمام کردید، دو شخصیت را نام ببرید.” یا سؤال کنید که چه سالی یک داستان خاص اتفاق می افتد. آیا کودک شما فکر می کند تابستان یا زمستان است؟ جواب سوال‌ها را چطور و از کجا می‌تواند پیدا کند؟
Dwight, V[1]. (2020). 8 ways to keep your child’s reading skills sharp when school is closed. https://www.greatschools.org/
