مقالات آموزشی

دیسپراکسی چیست؟

ما در این مقاله علائم دیسپراکسی را نام میبریم و روش های تشخیصی آن را بیان میکنیم و همچنین در ادامه راجع به علامت های دیسپراکسی در رده های سنی مختلف صحبت میکنیم و همچنین علت بروز و روش های درمانی و درمان دیس پراکسی موجود در کرج را بررسی میکنیم.

دیسپراکسیا یا اختلال هماهنگی رشدی (DCD)

وضعیتی است که بر هماهنگی کودک تأثیر می گذارد. کودکان مبتلا به DCD معمولاً درهماهنگی حرکتی متناسب با سن خود تاخیر دارند.اما ناتوانی در یادگیری یا اختلال عصبی خاص دیگری ندارند. افراد مبتلا به دیسپراکسی مشکلات حرکتی و هماهنگی دارند. دیسپراکسی بر هوش تأثیر نمی گذارد، اما می تواند بر برخی از مهارت های شناختی تأثیر بگذارد. دیسپراکسی به عنوان مشکلات یادگیری حرکتی، اختلال عملکرد ادراکی- حرکتی و اختلال هماهنگی رشدی DCD  نیز شناخته می شود. اصطلاح  “سندرم کودک دست و پا چلفتی” دیگر استفاده نمی شود.

افراد مبتلا به دیسپراکسی در برنامه ریزی و انجام مهارت های حرکتی ظریف و درشت با مشکل مواجه هستند. این می تواند از حرکات ساده، مانند تکان دادن دست، خداحافظی، تا حرکات پیچیده تر مانند اجرای مراحل مسواک زدن متغیر باشد. افراد مبتلا به دیسپراکسی اغلب مشکلات گفتار و زبان و تا حدی مشکل در فکر و ادراک دارند. در مغز این افراد امکان انتقال کامل پیام های عصبی فراهم نمیشود و برنامه ریزی برای انجام کار و نحوه انجام آن دشوار است. از هر 5 کودک مبتلا به دیسپراکسی ، 4 نفر پسر هستند. بسیاری از کودکان مبتلا به دیسپراکسی دارای اختلال بیش فعالی کمبود توجه ADHD نیز هستند.

علائم دیسپراکسی

علائم بسته به سن فرد متفاوت است. برخی از علائم عمومی دیسپراکسی عبارتند از:

• تعادل ضعیف
• پوسچر نامناسب
• خستگی
• دست و پا چلفتی بودن
• اختلال گفتار
• مشکلات درکی و شناختی
• هماهنگی ضعیف دست و چشم

تشخیص دیسپراکسی

تشخیص دیسپراکسی می تواند توسط یک روانشناس بالینی در کرج، یک کاردرمانگر در کرج ، یا یک متخصص اطفال انجام شود. هر والدینی که به دیسپراکسی کودک خود مشکوک است باید به یک کاردرمانگر در کرج مراجعه کند.

هنگام انجام ارزیابی، جزئیات مربوط به تاریخچه رشد و مهارت های حرکتی درشت و ظریف کودک مورد نیاز است:

• مهارت های حرکتی درشت –مهارت های حرکتی درشت کودک شامل پریدن، پرتاب کردن، راه رفتن، دویدن و حفظ تعادل چگونه است؟
• مهارت های حرکتی ظریف – مهارت های حرکتی ظریف کودک از جمله بستن بند کفش، باز و بسته کردن دکمه ها، بریدن اشکال با یک قیچی و نوشتن چگونه است؟

کاردرمانگر در کرج در حین ارزیابی کودک باید بداند که چه زمانی و چگونه به نقاط عطف رشد، مانند راه رفتن، خزیدن، و صحبت کردن رسیده است. کودک را از نظر تعادل و همچنین حساسیت لمسی نیزمورد ارزیابی قرار دهد.

دیسپراکسی در کودکان

علائم دیسپراکسی ممکن است بسته به سن متفاوت باشد. با در نظر گرفتن این موضوع، ما به هر سنی به صورت جداگانه نگاه خواهیم کرد. هر فردی تمام علائم ذکر شده در زیر را نخواهد داشت:

در دوره نوزادی

ممکن است کودک بیشتر از سایر کودکان طول بکشد تا:

• بنشیند
• سینه خیز برود–  بسیاری از نوزادان هرگز مرحله خزیدن و سینه خیز رفتن را طی نمی کنند.
• راه برود
• حرف بزند- کودک ممکن است در پاسخ دادن به سوالات کندتر باشد، برایش سخت باشد که صداسازی کند یا توالی از صداها یا کلمات را تکرار کند. همچنین ممکن است در حفظ الگوهای لحنی معمولی مشکل داشته باشند، خزانه واژگان بسیار محدودی داشته باشند، آهسته تر از کودکان دیگر صحبت کنند و از کلمات کمتری با مکث بیشتر استفاده کنند.
• ایستادن.

اوایل کودکی

بستن بند کفش برای کودکانی که از دیسپراکسی رنج می برند می تواند کار دشواری باشد.

بعداً، مشکلات زیر ممکن است آشکار شوند:

• مشکلات در انجام حرکات ظریف، مانند بستن بند کفش، باز و بسته کردن دکمه ها و زیپ ها، استفاده از کارد و چنگال، و دست خط.
• معمولا در لباس پوشیدن مشکل دارند.
• مشکلات در انجام حرکات در زمین بازی، مانند پریدن، گرفتن توپ، شوت کردن توپ، پریدن، و پرش.
• مشکلات حرکتی در کلاس درس، مانند استفاده از قیچی، رنگ آمیزی، طراحی و استفاده از خط کش و غیره.
• مشکلات پردازش ادراکی.
• مشکلات تمرکز- برای مدت طولانی نمیتوانند بر روی یک چیز تمرکز کنند.
• شرکت در بازی های گروهی مثل فوتبال و والیبال برای کودک سخت تر از سایر بچه ها است.
• کودک بیش از سایر کودکان ایجاد تنش و قشقرق می کند.
• ممکن است بالا و پایین رفتن از پله ها برایشان سخت باشد.
• بیشتر به در و دیوار میخورند و وسایل از دستشان میفتد.
• مشکل در یادگیری مهارت های جدید – در حالی که سایر کودکان ممکن است این کار را به طور خودکار انجام دهند، کودک مبتلا به دیسپراکسی زمان بیشتری می برد. تشویق و تمرین کمک بزرگی می کند.
• نوشتن داستان برای کودک مبتلا به دیسپراکسی بسیار چالش برانگیزتر است، همانطور که کپی کردن از روی تخته سیاه سخت است.

موارد زیر نیز در سنین پیش دبستانی رایج است:

• مداد را محکم و خوب نگه نمی دارد.
• حفظ دوستان برایش سخت است.
• در اکثر اعمال مردد و کند به نظر می رسد.
• رفتارشان در جمع دیگران ممکن است غیرعادی به نظر برسد.
• درک مفاهیمی مانند «داخل»، «خارج»، «در مقابل»، «روبرو»، «کنار» برایشان سخت است.

اواخر کودکی

• بسیاری از چالش های ذکر شده در بالا بهبود نمی یابند یا فقط اندکی بهبود می یابند.
• سعی می کنند از ورزش دوری کند.
• به صورت انفرادی به خوبی یاد می گیرد، اما در کلاس با سایر کودکان اطراف به خوبی نمی آموزد.
• به همه محرک ها به طور یکسان واکنش نشان می دهند (به طور خودکار محرک های نامربوط و اضافی را فیلتر نمی کند)
• ریاضیات و نوشتن مشکل است.
• زمان زیادی را صرف نوشتن می کنند.
• دستورالعمل ها را دنبال نمی کنند.
• دستورالعمل ها را به خاطر نمی آورد.
• سازماندهی فکر و حرکت ضعیف است.

دیسپراکسی در بزرگسالان

در بزرگسالان، علائم دیسپراکسی عبارتند از:

• پوسچر نامناسب و خستگی
• مشکل در انجام کارهای عادی
• نوشتن و ترسیم دشوار است
• مشکل در هماهنگی دو طرف بدن
• گفتار نامشخص، ترتیب کلمات به هم ریخته است
• حرکت ناشیانه و امکان زمین خوردن های مکرر
• آراستگی و لباس پوشیدن چالش برانگیز است – اصلاح، آرایش کردن، بستن لباس، بستن بند کفش
• هماهنگی دست و چشم ضعیف است
• مشکل در برنامه ریزی و سازماندهی افکار و وظایف
• متوجه سیگنال های غیرکلامی نمیشود
• به راحتی ناامید می شود
• عزت نفس پایین
• مشکل در خوابیدن
• مشکل در تشخیص صدای اصلی از صدای پس زمینه.
• فقدان قابل توجه ریتم هنگام رقص یا ورزش

اجتماعی و حسی – افراد مبتلا به دیسپراکسی ممکن است به شدت به مزه، نور، لمس ویا صدا حساس باشند. همچنین ممکن است از خطرات احتمالی آگاهی نداشته باشند. بسیاری از افراد دچار نوسانات خلقی می شوند و رفتارهای نامنظم نشان می دهند. اغلب این تمایل وجود دارد که همه چیز را تحت اللفظی در نظر بگیرند مثلا کودک ممکن است گوش کند اما نفهمد.

علل دیسپراکسی

دانشمندان نمی دانند چه چیزی باعث دیسپراکسی می شود. کارشناسان معتقدند سلول های عصبی فرد که عضلات را کنترل می کنند (نرون های حرکتی) به درستی رشد نمی کنند. اگر نورون های حرکتی نتوانند اتصالات مناسبی را ایجاد کنند، به هر دلیلی، پردازش داده ها به مغز بسیار کند انجام میشود. دیسپراکسی ممکن است ناشی از نابالغی رشد نورون در مغز باشد.گزارشی از دانشگاه هال در انگلستان می گوید که دیسپراکسی «احتمالاً ارثی است: چندین ژن دخیل هستند. اغلب اعضای زیادی در یک خانواده وجود دارند که به طور مشابه تحت تأثیر قرار می گیرند.»

درمان های دیسپراکسی

اگرچه دیسپراکسی قابل درمان نیست، اما هر چه کودک زودتر تشخیص داده شود، پیش آگهی آن بهتر خواهد بود. متخصصان زیر معمولاً افراد مبتلا به دیسپراکسی را درمان می کنند:

کار درمانگر

یک کاردرمانگر خوب در کرج، نحوه مدیریت کودک با عملکردهای روزمره را در خانه و مدرسه ارزیابی خواهد کرد. و به کودک کمک می کند تا مهارت های خاص حرکتی را که برای آنها دشوار است، توسعه دهد.

گفتاردرمانگر

آسیب شناس گفتار-زبان ارزیابی گفتار کودک را انجام می دهد و سپس یک طرح درمانی را برای کمک به برقراری ارتباط موثرتر اجرا می کند.

• برای آشنایی بیشتر با خدمات گفتاردرمانی کلینیک آینده کرج کافیست اینجا کلینیک .

کاردرمانگر درکی-حرکتی در کرج

این شامل بهبود مهارت های زبانی، دیداری، حرکتی و شنوایی کودک است. مجموعه ای از وظایف برای فرد تعیین می شود که به تدریج پیشرفته تر می شوند – هدف این است که کودک را به چالش بکشد تا او پیشرفت کند، اما نه آنقدر که خسته کننده یا استرس زا شود.

اسب درمانی برای دیسپراکسی

در مطالعه‌ای که در مجله پزشکی جایگزین و مکمل منتشر شد، تیمی از محققان ایرلندی، بریتانیایی و سوئدی اثرات اسب‌درمانی (اسب‌سواری درمانی) را بر روی گروهی متشکل از 40 کودک 6 تا 15 ساله مبتلا به دیسپراکسی ارزیابی کردند.کودکان در شش جلسه اسب سواری به مدت 30 دقیقه و همچنین دو جلسه 30 دقیقه ای نمایش سمعی و بصری شرکت کردند. آنها دریافتند که سوارکاری پارامترهای شناخت، خلق و خو و راه رفتن شرکت کنندگان را تحریک و بهبود می بخشد. نویسندگان افزودند که “داده ها همچنین به ارزش بالقوه رویکرد سمعی و بصری برای اسب درمانی اشاره می کند.”

بازی درمانی

کارشناسان می گویند که بازی فعال – هر بازی که شامل فعالیت بدنی باشد – که می تواند در فضای باز یا داخل خانه باشد، به بهبود فعالیت حرکتی کمک می کند. بازی راهی است که کودکان در مورد محیط و خود و به ویژه برای کودکان 3-5 ساله یاد می گیرند. این بخش مهمی از یادگیری آنها است.

در بازی فعال، یادگیری جسمی و عاطفی کودک، رشد زبان، آگاهی ویژه، رشد حواس او، همه با هم بهتر می‌شوند. هرچه کودکان بیشتر درگیر بازی های گروهی باشند، در تعامل موفق با کودکان دیگر بهتر می شوند.

جهت تعیین نوبت کاردرمانی کرج با شماره زیر کلینیک آینده تماس بگیرید:

02634431369   کلینیک آینده