مقالات آموزشی

اختلال یادگیری چیست ؟

اختلالات یادگیری شرایطی است که باعث ایجاد اختلاف بین سطوح بالقوه و بالفعل عملکرد تحصیلی می شود. اختلالات یادگیری شامل اختلالات یا مشکلات در تمرکز یا توجه، رشد زبان، یا پردازش اطلاعات دیداری و شنیداری است.  تشخیص شامل ارزیابی‌های شناختی، آموزشی، گفتاری و زبانی، پزشکی و روان‌شناختی است. درمان عمدتاً شامل مدیریت آموزشی و گاهی اوقات درمان پزشکی، رفتاری و کاردرمانی، گفتاردرمانی و روان‌شناختی است.

اختلالات یادگیری رایج در کودکان

اختلال یادگیری کودک یکی از انواع اختلالات عصبی رشدی در نظر گرفته می شود. اختلالات رشد عصبی  در اوایل دوران کودکی، به طور معمول قبل از ورود به مدرسه ظاهر می شوند. این اختلالات رشد عملکرد فردی، اجتماعی، تحصیلی و/یا شغلی را مختل می کند و معمولاً شامل مشکلاتی در یادگیری، حفظ یا به کارگیری مهارت ها یا مجموعه ای از اطلاعات خاص است. این اختلالات ممکن است شامل اختلال در توجه، حافظه، ادراک، زبان، حل مسئله یا تعامل اجتماعی باشد. سایر اختلالات عصبی رشدی رایج عبارتند از اختلال کمبود توجه/بیش فعالی ، اختلالات طیف اوتیسم و ناتوانی ذهنی.

اختلالات یادگیری بر مهارت های زیر اثر می گذارد:

• درک زبان گفتار
• درک زبان نوشتاری
• درک و استفاده از اعداد و استدلال با استفاده از مفاهیم ریاضی
• هماهنگی حرکتی
• توانایی حفظ توجه

 این اختلالات شامل مشکلاتی در خواندن، ریاضیات، املا، بیان نوشتاری یا دستخط، و درک یا استفاده از زبان کلامی و غیرکلامی است ). بیشتر اختلالات یادگیری پیچیده یا مختلط هستند و در بیش از یک مورد نقص دارند.

تعداد پسران مبتلا به اختلال یادگیری 5:1 از دختران بیشتر است. نکته مهم شناسایی افرادی است که به درمان و پیگیری برای یادگیری نیاز دارند.

اختلالات یادگیری ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشد. هیچ علت واحدی تعریف نشده است، اما فرض بر این است که نقایص عصبی و همچنین ژنتیک دخیل هستند. سایر علل احتمالی عبارتند از:

• بیماری مادر یا استفاده از داروهای سمی در دوران بارداری
• عوارض حین بارداری یا زایمان (مانند لکه بینی، سموم، زایمان طولانی مدت، زایمان سریع)
• مشکلات نوزادان (به عنوان مثال، نارس بودن ، وزن کم هنگام تولد، زردی شدید ، ناراحتی های تنفسی و …

عوامل بالقوه پس از زایمان عبارتند از قرار گرفتن در معرض سموم محیطی (مثلا سرب)، عفونت های سیستم عصبی مرکزی، سرطان ها و درمان های آن، ضربه، سوء تغذیه ، و انزوای شدید اجتماعی یا محرومیت.

علائم و نشانه های اختلال یادگیری در کودکان

کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری معمولاً حداقل هوش متوسطی دارند، اگرچه چنین اختلالاتی می تواند در کودکان با عملکرد شناختی پایین نیز رخ دهد.

علائم و نشانه های اختلالات یادگیری شدید ممکن است در سنین پایین ظاهر شود، اما بیشتر اختلالات یادگیری خفیف تا متوسط تا سن مدرسه و زمانی که با مشکلات یادگیری تحصیلی مواجه می شود، شناسایی نمی شوند.

اختلالات تحصیلی

کودکان مبتلا ممکن است در یادگیری الفبا مشکل داشته باشند و ممکن است در یادگیری تداعی زوجی (مانند نامگذاری رنگ، برچسب زدن، شمارش، نامگذاری حروف) به تأخیر بیفتند. درک گفتار ممکن است محدود باشد،سرعت یادگیری زبان پایین است و واژگان ممکن است کاهش یابد. کودکان مبتلا ممکن است آنچه خوانده شده را درک نکنند، دست خط بسیار نامرتبی داشته باشند یا مداد را به طرز ناخوشایندی در دست بگیرند، در سازماندهی یا شروع کار یا بازگویی داستان به صورت متوالی مشکل داشته باشند، یا نمادهای ریاضی را اشتباه بگیرند و اعداد را اشتباه بخوانند.

اختلالات عملکرد اجرایی

اختلالات یا تاخیر در گفتار یا درک شنیداری پیش بینی کننده مشکلات تحصیلی در سال های پیش دبستانی است.  حافظه ممکن است معیوب باشد، از جمله حافظه کوتاه مدت و بلند مدت، یادآوری یا بازیابی کلامی.

 ممکن است اختلال در مفهوم سازی، انتزاع، تعمیم، استدلال، و سازماندهی و برنامه ریزی اطلاعات برای حل مسئله هم وجود داشته باشد. افرادی که مشکلات عملکرد اجرایی دارند اغلب در سازماندهی و تکمیل تکالیف مشکل دارند.

اختلال در ادراک دیداری و مشکلات پردازش شنوایی نیز ممکن است به صورت همراه وجود داشته باشد. مثل اختلال در شناخت و جهت گیری فضایی (به عنوان مثال، تشخیص موقعیت مکانی شی، حافظه فضایی، آگاهی از موقعیت و مکان)، توجه و حافظه دیداری، و تشخیص و پردازش صدا هستند.

مشکلات رفتاری

برخی از کودکان مبتلا به ناتوانی های یادگیری در پیروی از قراردادهای اجتماعی (مثلاً رعایت نوبت ، نزدیک نشدن به شنونده، درک لطیفه ) مشکل دارند. این مشکلات اغلب جزء اختلالات خفیف طیف اوتیسم نیز هستند.

توجه کوتاه، بی قراری حرکتی، مشکلات حرکتی ظریف (مثلاً چاپ و کپی ضعیف)، و تغییر در عملکرد و رفتار در طول زمان از دیگر علائم اولیه هستند.

مشکلات در کنترل تکانه، رفتار غیر هدفمند و بیش فعالی، مشکلات انضباطی، پرخاشگری، رفتار کناره گیرانه و اجتناب، کمرویی بیش از حد و ترس بیش از حد ممکن است رخ دهد. اختلالات یادگیری و اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) اغلب با هم بروز می کنند.

تشخیص اختلالات یادگیری

• ارزیابی های شناختی، آموزشی، پزشکی و روانشناختی
• معیارهای بالینی

کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری معمولاً زمانی شناسایی می شوند که اختلاف بین پتانسیل تحصیلی و عملکرد تحصیلی تشخیص داده شود. ارزیابی گفتار و زبان، شناختی، آموزشی، و روانشناختی توسط روانشناس کودک و مشاور تربیتی برای تعیین نقص در مهارت ها و فرآیندهای شناختی ضروری است. ارزیابی های اجتماعی و عاطفی-رفتاری نیز برای برنامه ریزی درمان و نظارت بر پیشرفت ضروری است.

با مراجعه به مرکز اختلال یادگیری راه آینده در کرج کودک توسط دکتر روانشناس کودک به صورت دقیق توسط تست های تشخیصی معتبر و همچنین به صورت بالینی ارزیابی میشود و در صورت لزوم از کودک تست هوش در کرج گرفته میشود و به متخصصین کاردرمانی و گفتاردرمانی در کرج و آموزش ذهنی کرج ارجاع داده می شود.

نحوه ارزیابی اختلال یادگیری

ارزیابی شناختی معمولاً شامل تست هوش کلامی و غیرکلامی است و معمولاً توسط  بهترین روانشناس کرج در مرکز اختلال یادگیری در کرج انجام می شود.  ارزیابی گفتار و زبان و  یکپارچگی درک نیز انجام میشود.

ارزشیابی آموزشی و ارزیابی عملکرد با مشاهدات معلمان از رفتار کلاسی و تعیین عملکرد تحصیلی ضروری است. ارزیابی‌های خواندن شامل ارزیابی توانایی‌  رمزگشایی و تشخیص کلمات، درک و روانخوانی است. ارزیابی املا، نحو نیز انجام می شود. توانایی ریاضی باید از نظر مهارت های محاسباتی، دانش عملیات، درک مفاهیم و تفسیر «مسائل کلمه» ارزیابی شود.

ارزیابی پزشکی شامل شرح حال کامل خانوادگی، تاریخچه پزشکی کودک، معاینه فیزیکی و معاینه عصبی یا رشد عصبی برای بررسی اختلالات زمینه ای است.  ناهنجاری‌های فیزیکی و علائم عصبی با وجود این که نادر است ممکن است نشانه‌ای از علل قابل درمان ناتوانی‌های یادگیری باشد. مشکلات هماهنگی حرکتی شدید ممکن است نشان دهنده نقص عصبی یا تاخیر در رشد عصبی باشد. سطح رشد بر اساس معیارهای استاندارد ارزیابی می شود.

ارزیابی روانشناختی به شناسایی ADHD، اختلال سلوک، اختلالات اضطرابی، افسردگی و عزت نفس ضعیف کمک می کند، که اغلب با ناتوانی های یادگیری همراه هستند و باید از آنها متمایز شوند. حس کودک به مدرسه، انگیزه، روابط با همسالان و اعتماد به نفس مورد ارزیابی قرار می گیرد.

معیارهای بالینی

تشخیص اختلالات یادگیری از نظر بالینی بر اساس معیارهای موجود در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ، ویرایش پنجم (DSM-5) انجام می‌شود، و به شواهدی نیاز دارد که حداقل یکی از موارد زیر به مدت بیش از 6 ماه علیرغم مداخله هدفمند وجود داشته است:

• خواندن نادرست، آهسته ویا پر زحمت کلمات
• مشکل در درک معنای مطالب نوشته شده
• مشکل دیکته
• مشکل در نوشتن (مثلاً اشتباهات گرامری و نقطه گذاری متعدد؛ مفهوم را نمیرساند)
• مشکل در تسلط بر اعداد (مثلاً درک بزرگی نسبی و رابطه اعداد؛ در کودکان بزرگتر، مشکل در انجام محاسبات ساده)
• مشکل در استدلال ریاضی (مثلاً استفاده از مفاهیم ریاضی برای حل مسائل)

در صورتی که این مهارت ها باید بطور قابل ملاحظه ای کمتر از سطح مورد انتظار برای سن کودک باشد و همچنین به طور قابل توجهی عملکرد در مدرسه یا در فعالیت های روزانه را مختل کند به عنوان اختلال یادگیری شناخته می شود. همچنین، مشکلات را نباید با عقب ماندگی ذهنی یا سایر اختلالات رشد عصبی توضیح داد.

به منظور ارزیابی و درمان اختلال یادگیری در مرکز اختلال یادگیری راه آینده توسط اساتید دانشگاهی و متخصصین مجرب شامل بهترین مشاور در کرج و بهترین کاردرمانگر در کرج و بهترین گفتاردرمانگر در کرج با شماره زیر جهت تعیین نوبت تماس بگیرید : 02634431369

درمان اختلالات یادگیری بر مدیریت آموزشی متمرکز است، اما ممکن است شامل درمان پزشکی، رفتاری و روانشناختی نیز باشد. برنامه‌های آموزشی مؤثر ممکن است رویکردی اصلاحی، جبرانی یا راهبردی داشته باشن. تشخیص غییر دقیق و درمان نامناسب ممکن است ، ناتوانی را تشدید می کند.

برخی از کودکان در حالی که به کلاس های عادی خود ادامه می دهند، تنها در یک زمینه به آموزش تخصصی نیاز دارند. سایر کودکان به برنامه های آموزشی جداگانه و فشرده نیاز دارند.

بسیاری از درمان‌های رایج اختلال یادگیری شامل توانبخشی شناختی حافظه و توجه، آموزش ذهنی کرج و درمان یکپارچگی حسی کرج توسط کاردرمانگر از طریق تمرینات وضعیتی، تمرینات شنیداری ، تقویت ادراک دیداری  برای اصلاح فرآیندهای هماهنگی بینایی-ادراکی و درمان های حسی-حرکتی است.