روانشناسی

اختلال یادگیری چیست ؟

اختلالات یادگیری شرایطی است که باعث ایجاد اختلاف بین سطوح بالقوه و بالفعل عملکرد تحصیلی می شود. اختلالات یادگیری شامل اختلالات یا مشکلات در تمرکز یا توجه، رشد زبان، یا پردازش اطلاعات دیداری و شنیداری است.  تشخیص شامل ارزیابی‌های شناختی، آموزشی، گفتاری و زبانی، پزشکی و روان‌شناختی است. درمان عمدتاً شامل مدیریت آموزشی و گاهی اوقات درمان پزشکی، رفتاری و کاردرمانی، گفتاردرمانی و روان‌شناختی است.

اختلالات یادگیری رایج در کودکان

اختلال یادگیری کودک یکی از انواع اختلالات عصبی رشدی در نظر گرفته می شود. اختلالات رشد عصبی  در اوایل دوران کودکی، به طور معمول قبل از ورود به مدرسه ظاهر می شوند. این اختلالات رشد عملکرد فردی، اجتماعی، تحصیلی و/یا شغلی را مختل می کند و معمولاً شامل مشکلاتی در یادگیری، حفظ یا به کارگیری مهارت ها یا مجموعه ای از اطلاعات خاص است. این اختلالات ممکن است شامل اختلال در توجه، حافظه، ادراک، زبان، حل مسئله یا تعامل اجتماعی باشد. سایر اختلالات عصبی رشدی رایج عبارتند از اختلال کمبود توجه/بیش فعالی ، اختلالات طیف اوتیسم و ناتوانی ذهنی.

اختلالات یادگیری بر مهارت های زیر اثر می گذارد:

• درک زبان گفتار
• درک زبان نوشتاری
• درک و استفاده از اعداد و استدلال با استفاده از مفاهیم ریاضی
• هماهنگی حرکتی
• توانایی حفظ توجه

 این اختلالات شامل مشکلاتی در خواندن، ریاضیات، املا، بیان نوشتاری یا دستخط، و درک یا استفاده از زبان کلامی و غیرکلامی است ). بیشتر اختلالات یادگیری پیچیده یا مختلط هستند و در بیش از یک مورد نقص دارند.

تعداد پسران مبتلا به اختلال یادگیری 5:1 از دختران بیشتر است. نکته مهم شناسایی افرادی است که به درمان و پیگیری برای یادگیری نیاز دارند.

اختلالات یادگیری ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشد. هیچ علت واحدی تعریف نشده است، اما فرض بر این است که نقایص عصبی و همچنین ژنتیک دخیل هستند. سایر علل احتمالی عبارتند از:

• بیماری مادر یا استفاده از داروهای سمی در دوران بارداری
• عوارض حین بارداری یا زایمان (مانند لکه بینی، سموم، زایمان طولانی مدت، زایمان سریع)
• مشکلات نوزادان (به عنوان مثال، نارس بودن ، وزن کم هنگام تولد، زردی شدید ، ناراحتی های تنفسی و …

عوامل بالقوه پس از زایمان عبارتند از قرار گرفتن در معرض سموم محیطی (مثلا سرب)، عفونت های سیستم عصبی مرکزی، سرطان ها و درمان های آن، ضربه، سوء تغذیه ، و انزوای شدید اجتماعی یا محرومیت.

علائم و نشانه های اختلال یادگیری در کودکان

کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری معمولاً حداقل هوش متوسطی دارند، اگرچه چنین اختلالاتی می تواند در کودکان با عملکرد شناختی پایین نیز رخ دهد.

علائم و نشانه های اختلالات یادگیری شدید ممکن است در سنین پایین ظاهر شود، اما بیشتر اختلالات یادگیری خفیف تا متوسط تا سن مدرسه و زمانی که با مشکلات یادگیری تحصیلی مواجه می شود، شناسایی نمی شوند.

اختلالات تحصیلی

کودکان مبتلا ممکن است در یادگیری الفبا مشکل داشته باشند و ممکن است در یادگیری تداعی زوجی (مانند نامگذاری رنگ، برچسب زدن، شمارش، نامگذاری حروف) به تأخیر بیفتند. درک گفتار ممکن است محدود باشد،سرعت یادگیری زبان پایین است و واژگان ممکن است کاهش یابد. کودکان مبتلا ممکن است آنچه خوانده شده را درک نکنند، دست خط بسیار نامرتبی داشته باشند یا مداد را به طرز ناخوشایندی در دست بگیرند، در سازماندهی یا شروع کار یا بازگویی داستان به صورت متوالی مشکل داشته باشند، یا نمادهای ریاضی را اشتباه بگیرند و اعداد را اشتباه بخوانند.

اختلالات عملکرد اجرایی

اختلالات یا تاخیر در گفتار یا درک شنیداری پیش بینی کننده مشکلات تحصیلی در سال های پیش دبستانی است.  حافظه ممکن است معیوب باشد، از جمله حافظه کوتاه مدت و بلند مدت، یادآوری یا بازیابی کلامی.

 ممکن است اختلال در مفهوم سازی، انتزاع، تعمیم، استدلال، و سازماندهی و برنامه ریزی اطلاعات برای حل مسئله هم وجود داشته باشد. افرادی که مشکلات عملکرد اجرایی دارند اغلب در سازماندهی و تکمیل تکالیف مشکل دارند.

اختلال در ادراک دیداری و مشکلات پردازش شنوایی نیز ممکن است به صورت همراه وجود داشته باشد. مثل اختلال در شناخت و جهت گیری فضایی (به عنوان مثال، تشخیص موقعیت مکانی شی، حافظه فضایی، آگاهی از موقعیت و مکان)، توجه و حافظه دیداری، و تشخیص و پردازش صدا هستند.

مشکلات رفتاری

برخی از کودکان مبتلا به ناتوانی های یادگیری در پیروی از قراردادهای اجتماعی (مثلاً رعایت نوبت ، نزدیک نشدن به شنونده، درک لطیفه ) مشکل دارند. این مشکلات اغلب جزء اختلالات خفیف طیف اوتیسم نیز هستند.

توجه کوتاه، بی قراری حرکتی، مشکلات حرکتی ظریف (مثلاً چاپ و کپی ضعیف)، و تغییر در عملکرد و رفتار در طول زمان از دیگر علائم اولیه هستند.

مشکلات در کنترل تکانه، رفتار غیر هدفمند و بیش فعالی، مشکلات انضباطی، پرخاشگری، رفتار کناره گیرانه و اجتناب، کمرویی بیش از حد و ترس بیش از حد ممکن است رخ دهد. اختلالات یادگیری و اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) اغلب با هم بروز می کنند.

تشخیص اختلالات یادگیری

• ارزیابی های شناختی، آموزشی، پزشکی و روانشناختی
• معیارهای بالینی

کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری معمولاً زمانی شناسایی می شوند که اختلاف بین پتانسیل تحصیلی و عملکرد تحصیلی تشخیص داده شود. ارزیابی گفتار و زبان، شناختی، آموزشی، و روانشناختی توسط روانشناس کودک و مشاور تربیتی برای تعیین نقص در مهارت ها و فرآیندهای شناختی ضروری است. ارزیابی های اجتماعی و عاطفی-رفتاری نیز برای برنامه ریزی درمان و نظارت بر پیشرفت ضروری است.

با مراجعه به مرکز اختلال یادگیری راه آینده در کرج کودک توسط دکتر روانشناس کودک به صورت دقیق توسط تست های تشخیصی معتبر و همچنین به صورت بالینی ارزیابی میشود و در صورت لزوم از کودک تست هوش در کرج گرفته میشود و به متخصصین کاردرمانی و گفتاردرمانی در کرج و آموزش ذهنی کرج ارجاع داده می شود.

نحوه ارزیابی اختلال یادگیری

ارزیابی شناختی معمولاً شامل تست هوش کلامی و غیرکلامی است و معمولاً توسط  بهترین روانشناس کرج در مرکز اختلال یادگیری در کرج انجام می شود.  ارزیابی گفتار و زبان و  یکپارچگی درک نیز انجام میشود.

ارزشیابی آموزشی و ارزیابی عملکرد با مشاهدات معلمان از رفتار کلاسی و تعیین عملکرد تحصیلی ضروری است. ارزیابی‌های خواندن شامل ارزیابی توانایی‌  رمزگشایی و تشخیص کلمات، درک و روانخوانی است. ارزیابی املا، نحو نیز انجام می شود. توانایی ریاضی باید از نظر مهارت های محاسباتی، دانش عملیات، درک مفاهیم و تفسیر «مسائل کلمه» ارزیابی شود.

ارزیابی پزشکی شامل شرح حال کامل خانوادگی، تاریخچه پزشکی کودک، معاینه فیزیکی و معاینه عصبی یا رشد عصبی برای بررسی اختلالات زمینه ای است.  ناهنجاری‌های فیزیکی و علائم عصبی با وجود این که نادر است ممکن است نشانه‌ای از علل قابل درمان ناتوانی‌های یادگیری باشد. مشکلات هماهنگی حرکتی شدید ممکن است نشان دهنده نقص عصبی یا تاخیر در رشد عصبی باشد. سطح رشد بر اساس معیارهای استاندارد ارزیابی می شود.

ارزیابی روانشناختی به شناسایی ADHD، اختلال سلوک، اختلالات اضطرابی، افسردگی و عزت نفس ضعیف کمک می کند، که اغلب با ناتوانی های یادگیری همراه هستند و باید از آنها متمایز شوند. حس کودک به مدرسه، انگیزه، روابط با همسالان و اعتماد به نفس مورد ارزیابی قرار می گیرد.

معیارهای بالینی

تشخیص اختلالات یادگیری از نظر بالینی بر اساس معیارهای موجود در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ، ویرایش پنجم (DSM-5) انجام می‌شود، و به شواهدی نیاز دارد که حداقل یکی از موارد زیر به مدت بیش از 6 ماه علیرغم مداخله هدفمند وجود داشته است:

• خواندن نادرست، آهسته ویا پر زحمت کلمات
• مشکل در درک معنای مطالب نوشته شده
• مشکل دیکته
• مشکل در نوشتن (مثلاً اشتباهات گرامری و نقطه گذاری متعدد؛ مفهوم را نمیرساند)
• مشکل در تسلط بر اعداد (مثلاً درک بزرگی نسبی و رابطه اعداد؛ در کودکان بزرگتر، مشکل در انجام محاسبات ساده)
• مشکل در استدلال ریاضی (مثلاً استفاده از مفاهیم ریاضی برای حل مسائل)

در صورتی که این مهارت ها باید بطور قابل ملاحظه ای کمتر از سطح مورد انتظار برای سن کودک باشد و همچنین به طور قابل توجهی عملکرد در مدرسه یا در فعالیت های روزانه را مختل کند به عنوان اختلال یادگیری شناخته می شود. همچنین، مشکلات را نباید با عقب ماندگی ذهنی یا سایر اختلالات رشد عصبی توضیح داد.

به منظور ارزیابی و درمان اختلال یادگیری در مرکز اختلال یادگیری راه آینده توسط اساتید دانشگاهی و متخصصین مجرب شامل بهترین مشاور در کرج و بهترین کاردرمانگر در کرج و بهترین گفتاردرمانگر در کرج با شماره زیر جهت تعیین نوبت تماس بگیرید : 02634431369

درمان اختلالات یادگیری بر مدیریت آموزشی متمرکز است، اما ممکن است شامل درمان پزشکی، رفتاری و روانشناختی نیز باشد. برنامه‌های آموزشی مؤثر ممکن است رویکردی اصلاحی، جبرانی یا راهبردی داشته باشن. تشخیص غییر دقیق و درمان نامناسب ممکن است ، ناتوانی را تشدید می کند.

برخی از کودکان در حالی که به کلاس های عادی خود ادامه می دهند، تنها در یک زمینه به آموزش تخصصی نیاز دارند. سایر کودکان به برنامه های آموزشی جداگانه و فشرده نیاز دارند.

بسیاری از درمان‌های رایج اختلال یادگیری شامل توانبخشی شناختی حافظه و توجه، آموزش ذهنی کرج و درمان یکپارچگی حسی کرج توسط کاردرمانگر از طریق تمرینات وضعیتی، تمرینات شنیداری ، تقویت ادراک دیداری  برای اصلاح فرآیندهای هماهنگی بینایی-ادراکی و درمان های حسی-حرکتی است.

ما به عنوان والدین باید فرزندان خود را تشویق کنیم تا  آنها را در بازی های خلاقانه و تخیلی مشارکت دهیم . کودکان هنگامی که از تخیل خود استفاده می کنند، می توانند خود منحصر به فرد خود را بدون تأثیر انتظارات و خواسته های منابع بیرونی بیان کنند. بازی تخیلی به کودک اجازه می دهد تا افکار، احساسات و ادراک خود را آزمایش کند.

در برخی موارد، استفاده از تخیل برای خلق داستان می تواند به کودک کمک کند تا یاد بگیرد چگونه با احساسات خود به شیوه ای سازنده برخورد کند. به عنوان مثال، کودکی را در نظر بگیرید که از هیولاهای زیر تخت خود می ترسد. آنها ممکن است داستانی بسازند یا رویدادی را بازی کنند که در آن کنترل شخصیت ها را در دست دارند و می توانند نتیجه را دیکته کنند تا احساس ترس خود را به احساس کنترل تبدیل کنند.

با دانستن اینکه بازی تخیلی برای کودک شما خوب است، آیا زمانی پیش می آید که بازی تخیلی بیش از حد وجود داشته باشد؟ آیا تخیل فرزند شما در صورت استفاده بیش از حد می تواند آسیب بیشتری نسبت به فایده داشته باشد؟

مشکلات بالقوه تخیل بیش فعال

بسیاری از مردم موافقند که چیزی به نام تخیل بیش از حد وجود ندارد. با این حال، مواردی وجود دارد که  فانتزی شدید کودک ممکن است توانایی او را برای مقابله با موقعیت‌هایی که در دنیای واقعی رخ می‌دهد کاهش شود.

برای والدین کودکی که تخیل بیش از حد فعال دارند، ممکن است تمایز قائل شدن بین داستان های ساختگی و رویدادهایی که واقعاً اتفاق می افتد دشوار باشد.

یکی از دوستانم اخیراً پیش دبستانی پسرش را تغییر داده است. وقتی از او پرسیدند که اولین روز او چگونه گذشت، داستان تقریباً عادی با شرح فعالیت های عادی مدرسه شروع شد. وقتی پسر به یاد آورد که برای زمان بازی بیرون رفته بود و او را در سطل زباله انداختند، اوضاع کمی عجیب شد. و از آنجا، پسر داستانی را بافته که مطمئناً نمی توانست اتفاق بیفتد.

در این مورد، واضح بود که داستان زاده تخیل کودک است. با این حال، اگر همان پسر داستانی باورپذیر و در عین حال نادرست بگوید، چه؟ این می تواند باعث نگرانی والدین شود، به خصوص در شرایطی که مدرسه و کارکنان جدید درگیر هستند.

یک تخیل فعال می تواند ابزاری عالی برای کمک به کودک شما برای بیان و مقابله با احساسات بی شمار باشد. اما زمانی که کودک نتواند بین رویدادهای واقعی و رویدادهای خیالی تفاوت قائل شود، میتواند خطر آفرین باشد.

ایجاد تعادل بین تخیل و واقعیت

والدین باید یاد بگیرند که چگونه به کودک کمک کنند تا تعادل بین بازی تخیلی و رویدادهای دنیای واقعی را پیدا کند. ما نمی خواهیم تخیل فرزندمان را سرکوب کنیم، بلکه به او کمک می کنیم تا افکار خلاقانه خود را به شیوه ای مثبت و سازنده بیان کند.

این را می توان از طریق کار هنری انجام داد ، جایی که کودک می تواند به جای گفتن یک داستان یا اجرای یک رویداد، افکار خود را به یک شی ملموس تبدیل کند که در دنیای واقعی وجود دارد. اگر نگران این هستید که فرزندتان تخیل بیش از حد فعالی دارد که ممکن است در توانایی او برای عملکرد در دنیای واقعی اختلال ایجاد کند، فعالیت هایی مانند نقاشی، مجسمه سازی، طراحی و سایر اشکال فیزیکی هنری را تشویق کنید.

همچنین توصیه می شود که قرار گرفتن در معرض تلویزیون و سایر رسانه ها محدود باشد. بر اساس تعدادی از مطالعات و منابع، از جمله LimiTV.com ، تلویزیون بر رشد عصبی، مهارت های تفکر و تخیل تأثیر می گذارد. یک واکنش طبیعی به زمان زیاد تلویزیون یا پخش ویدیو، بازی کمتر و تقلید بیشتر از آنچه کودک در تلویزیون دیده است است. کودکان نمی توانند بین آنچه در تلویزیون می بینند و آنچه در زندگی واقعی اتفاق می افتد تفاوت قائل شوند.

این امر به ویژه زمانی خطرناک می شود که کودکان در تلویزیون در معرض مشاهده خشونت یا درگیری قرار می گیرند و فکر می کنند می توانند در زندگی واقعی بدون آگاهی از عواقب آن، چنین رفتارهایی را انجام دهند.

تخیل چیز خوبی است. اگر ما به عنوان بزرگسال می توانستیم بیشتر از جنبه تخیلی خود استفاده کنیم، جهان احتمالاً جای بهتری می شد. متأسفانه برای اکثر مردم، با افزایش سن، مسئولیت های زندگی واقعی بیشتر می شود که جایگزین فرآیند تفکر خلاق و تخیلی می شود. به همین دلیل، همیشه باید به کودکان اجازه داد تا تخیل خود را به شیوه ای سالم و مثبت بیان کنند. خیلی زود زمانی فرا می رسد که دنیای واقعی به دنیای فانتزی کودک شما حمله می کند و آن را با واقعیتی جایگزین می کند که اغلب مملو از شخصیت هایی است که حتی یک داستان ساختگی نیز نمی تواند آنها را خلق کند.

اما در صورتی که خیال پردازی های بیش از حد باعث اختلال در عملکرد کودک شما می شود و زمان زیادی از شبانه روز کودک را میگیرد، بهتر است برای تشخیص این که آیا میتواند آسیب زا باشد یا شرایط نرمال است، بهتر است با یک روانشناس کودک مشورت کنید.

جهت تعیین نوبت و هماهنگی با روانشناس کودک در کرج با شماره زیر تماس بگیرید : 02634431369

تماشای تلویزیون و کودکان

محققان دانشگاه هاروارد به این نتیجه رسیده‌اند که «…هیچ مدرکی دال بر فایده‌ی شناختی تماشای تلویزیون در دو سال اول زندگی وجود ندارد». زمان تلف شده پای تلویزیون، که می‌تواند  صرف انجام فعالیت‌های مفیدتر و رضایت‌بخش‌تر شود.

این یافته‌ها  با آنچه بسیاری از والدین در مورد تلویزیون فکر می‌کنند یا به آن سوق داده شده‌اند (یا می‌خواهند باور کنند) ، از جمله ادعاهای مختلف غنی‌سازی که دی‌وی‌دی‌های آموزشی به سرعت انجام می‌دهند، در تضاد است. یافته‌های جدید از تحقیقات قبلی حمایت می‌کنند که برخی از آن‌ها ادعا میکنند تماشای تلویزیون بیشتر ضرر دارد تا فایده.

آکادمی اطفال آمریکا توصیه می کند که کودکان زیر دو سال تلویزیون تماشا نکنند، با این حال بسیاری از دی وی دی های آموزشی موجود کودکان زیر شش ماه را هدف قرار می دهند. در مقاله مورد بحث، پزشکان کودکان را از بدو تولد تا سه سالگی زیر نظر گرفتند و دریافتند که به طور متوسط در حدود 6 ماهگی، کودکان هر روز حدود یک ساعت تلویزیون تماشا می‌کنند و این میزان «زمان نگاه به اسکرین» افزایش می‌یابد. با بالارفتن سن. نوزادانی که بیشتر تلویزیون تماشا می‌کردند تا سه سالگی مهارت‌های حرکتی زبانی و دیداری کمتری داشتند، اما پس از آموزش های لازم به خانواده جهت کم کردن زمان تلویزیون دیدن و انجام بازی های حسی و حرکتی با کودک، این رابطه از بین رفت.

تماشای تلویزیون درکودکان چه عوارضی ایجاد می نماید ؟

تماشای تلویزیون در کودکانه علاوه بر مشکلات یادگیری و حسی و حرکتی که ایجاد  میکند، منجر به مشکلات دیگری از جمله چاقی، ADHD و مشکلات خواب، مشکلات چشم و … میشود.

به همان اندازه که برخی از ما نمی‌خواهیم با این واقعیت روبرو شویم، تلویزیون صرفاً جایگزینی ضعیف برای زمانی است که می‌توانیم با فرزندانمان بگذرانیم و آنها را در فعالیت‌های پربارتر مانند خواندن، کشف و بازی درگیر کنیم. علاوه بر این پیام‌های همیشگی مربوط به مصرف‌گرایی و استانداردهای فرهنگ عامه را که تلویزیون بر ذهن‌های کودکان ما حک می‌کند، فراموش نکنیم.

متأسفانه، زل زدن به صفحه تلویزیون و موبایل کار آسان و لذت بخشی است و چیزهای زیادی وجود ندارد که مانند تصاویر چشمک زن روی صفحه  تلویزیون توجه کودک شما را جلب کند بنابراین وقتی کودک به تماشای تلویزیون عادت کند، سخت است که فرزندانتان را متقاعد کنید که چیزهای بهتری در زندگی وجود دارد.

بنابراین شاید بهتر باشد از ابتدا که کودک شما هنوز جوان و تأثیرپذیر است اجازه ندهید که به این امر عادت کند. سعی کنید هر بار که بی‌حوصله یا بی‌قرار می‌شوند، فعالیت‌های دیگری را جایگزین کنید که سرگرم کننده باشد.

به عنوان مثال:

1. برای بازی به بیرون بروید یا فقط قدم بزنید. بچه ها، به خصوص نوزادان، تا زمانی که درختان و علف ها و تاب وجود دارد، نیازی به سرگرمی ندارند.
2. برای آنها کتاب های تصویری بخوانید. بهتر است بدانید ساعاتی که می‌توانید با کودکان خود به اشتراک بگذارید، غیرقابل جایگزین است.
3. به موسیقی گوش دهید (و برقصید). چند آهنگ را روشن کنید و با هم برقصید و سر و صدا کنید. بچه‌ها موسیقی را دوست دارند، و سعی کنید پیدا کنید که کودکتان به چه سبک موزیکی علاقمند است.
4. کارهای هنری و صنایع دستی انجام دهید. این شامل نقاشی، طراحی، مجسمه سازی و هر نوع کاردستی است که فکرش را بکنید. درگیر کردن ذهن آنها در حین کار با دستانشان یک فعالیت عالی برای همه کودکان است.

در پایان، همه ما جایگزین بهتری برای تلویزیون می‌شناسیم، و تنها چیزی که ما را محدود می‌کند تخیل ماست، زیرا سرگرم کردن نوزادان بسیار آسان است و می‌توانند هر کاری را که می‌خواهید انجام دهید. مهمترین چیز این است که با آن سرگرم شوید، زیرا هر چقدر هم که کلیشه ای شده است، آنها برای همیشه کودک نخواهند بود، و زمانی که با آنها نمی گذرانید زمانی است که هرگز نمی توانید به آن برگردید.

علاوه بر این، آیا واقعاً می خواهید فرزندانتان بیشتر با یک اسفنج دریایی همذات پنداری کنند تا با شما؟ 🙂

کلینیک روانشناسی کودک و کاردرمانی و گفتاردرمانی آینده در کرج

شماره تلفن جهت هماهنگی نوبت : 02634431369

حافظه کاری اغلب به RAM موجود در رایانه تشبیه می‌شود. ظرفیت حافظه هر چه بیشتر باشد، سریعتر می‌توانید داده‌ها را پردازش کنید. اما کودکان خردسال نسبت به بزرگسالان دارای ظرفیت حافظه کاری کوچکتری هستند، و برخی از کودکان هم با چالش‌های خاصی روبرو هستند.

حافظه فعال چیست و چرا مهم است؟

حافظه کاری، مجموعه‌ای از سازوکارها است که به ما امکان می دهد تفکرات و اعمال را تا رسیدن به هدف دنبال کنیم (بدون حافظه کاری از این شاخه به آن شاخه می‌پریم).

حافظه کاری، فضای کاری ذهنی است که در آن اطلاعات را دستکاری می کنیم، اعداد را خرد می‌کنیم و با «چشم ذهن» خود می بینیم.

 آیا می توانید 23 و 69 را ذهنی جمع کنید؟

 آیا لیست خرید اقلام از فروشگاه را بدون یادداشت کردن به خاطر دارید؟

این کارها، وظایف حافظه کاری هستند، و اینکه آیا موفق می‌شوید بستگی به ظرفیت حافظه کاری شما دارد.

افرادی که ظرفیت بیشتری دارند می‌توانند اطلاعات بیشتری را به طور همزمان دستکاری کنند. این ظرفیت بیشتر به افراد کمک می‌کند تا اطلاعات را سریعتر پردازش کنند و مزایای آن به خوبی اثبات شده است. افرادی که دارای ظرفیت حافظه کاری بالاتر از حد متوسط هستند در کلاس درس نسبت به همکلاسی‌ها برتری دارند.

به عنوان مثال، هنگامی که محققان پیشرفت کودکان دبستانی را ردیابی کردند، دریافتند که پیشرفت‌های اولیه در حافظه کاری پیشرفت های بعدی در ریاضیات را پیش بینی می کند.

حافظه فعال همچنین می تواند مهارت های زبانی را پیش بینی کند‌، مانند توانایی پیگیری ایده‌های ارائه شده در یک جمله طولانی یا پیچیده.

از سوی دیگر، افرادی که دارای مهارت‌های حافظه کاری ضعیف هستند در نقطه ضعف هستند. آنها بیشتر با ریاضیات و خواندن دست و پنجه نرم می‌کنند. آنها همچنین ممکن است در پیروی از دستورات گفتاری دچار مشکل شوند.

چگونه می‌توانیم تشخیص دهیم که ظرفیت حافظه کاری کودک نسبت به سنش ضعیف است؟

محققان تخمین می زنند که 10 تا 15 درصد کودکان در سنین مدرسه با ظرفیت حافظه پایین دست و پنجه نرم می‌کنند.

چگونه می توانیم این کودکان را تشخیص دهیم؟

تشخیص حرفه ای بستگی به انجام آزمایشات خاصی دارد، مانند آزمون‌های One Back, Tow Back, Wechsler Memory و ….

اما می توانید به دنبال علائم در رفتارهای روزمره نیز باشید. کودکانی که با مشکلات حافظه کاری روبرو هستند، مشکلات زیر را نشان می‌دهند:

•  داشتن روابط اجتماعی ضعیف همسالان
•  از فعالیت‌های گروهی در کلاس امتناع می‌کند، و گاهی اوقات از پاسخ به سوالات مستقیم هم باز می‌ماند
•  پیروی از دستورالعمل‌ها برای او دشوار است
•  در طول انجام وظایف پیچیده، تمرکز خود را از دست می‌دهد و در نهایت ممکن است تکالیف را رها کند
•  انجام اشتباهات در انجام کارهای مرحله به مرحله (پرش یا تکرار مراحل)
•  یاد آوری ناقص
•  به نظر می رسد که به راحتی حواسش پرت می‌شود
•  و در فعالیتهایی که هم به ذخیره‌سازی (به خاطر سپردن) و هم به پردازش (دستکاری اطلاعات) نیاز دارند، مشکل دارد.

آیا مهارت‌های ضعیف حافظه کاری به این معنی است که کودک باهوش نیست؟ آیا مهارت‌های حافظه قوی به این معنی است که کودک از هوش بالایی برخوردار است؟

خیر

حافظه کاری بر نحوه یادگیری ما تأثیر می‌گذارد و به ما کمک می‌کند وقتی حواس‌مان پرت می‌شود، تمرکز داشته باشیم. حافظه کاری می‌تواند بر نحوه عملکرد خوب در آزمون‌ها، از جمله آزمون‌های موفقیت و تست‌های هوش، تأثیر بگذارد. اما نمی‌توانیم حافظه کاری را با هوش کلی برابر کنیم.

به عنوان مثال، هوش سیال- آنچه روانشناسان آن را «توانایی استدلال و حل مسائل جدید» تعریف می کنند.

هوش سیال فقط از ما نمی‌خواهد که اطلاعات مربوطه را در ذهن نگهداری کنیم. بلکه حتی نیازمند دور ریختن اطلاعات نامرتبط است، تا دیگر به آنها فکر نکنیم. باید ایده‌های قدیمی را فراموش کرد تا جایی برای ایده های جدید باز کرد.

شواهدی از آزمون های بهره هوشی وجود دارد که نشان می‌دهد ظرفیت حافظه کاری همیشه با ضریب هوشی ارتباط ندارد.

برخی از کودکان در آزمون های IQ عملکرد خوبی دارند و در عین حال مهارت های متوسطی در حافظه کاری دارند .

چه طور ممکن است؟ آزمون‌هایی مانند مقیاس هوش وکسلر برای کودکان (WISC) دارای خرده آزمون های متمایزی هستند. برخی به طور خاص حافظه کاری را هدف قرار می‌دهند.

علاوه بر این، مولفه‌هایی از هوش وجود دارد که تا حد زیادی با آزمون های ضریب هوشی اندازه‌گیری نمی‌شوند و با ظرفیت حافظه کاری هم ارتباط ندارند.

یک مثال آن استدلال و منطق است، که یک شیوه تفکر انعکاسی است که در تست‌های هوش نادیده گرفته می‌شوند. اما برای تصمیم گیری هوشمندانه ضروری هستند و مشخص نیست که به ظرفیت حافظه کاری وابستگی داشته باشند. در آزمایش های اخیر ، افرادی که ظرفیت حافظه کاری بالاتری داشتند به همان اندازه دیگر افراد مستعد استدلال مغرضانه و نادرست بودند.

در نهایت ، مهم است که به یاد داشته باشید که حافظه کاری یک سیستم واحد نیست. انواع مختلفی از حافظه کاری وجود دارد و هر نوع با انواع مختلف تفکر مرتبط است.

به عنوان مثال، حافظه کاری کلامی عملکرد بهتر را در کارهای کلامی پیش بینی می‌کند ، اما وظایف فضایی را پیش بینی نمی‌کند.

حافظه کاری فضایی (ردیابی مکان اشیاء) با مهارت‌های فضایی بهتر مرتبط است، اما با توانایی کلامی برتر، خیر.

نوع سوم حافظه کاری  توانایی به خاطر سپردن تصاویر دیداری- با مزایای خاص خود مرتبط است.

و ممکن است انواع متمایز دیگری از حافظه کاری، مانند توانایی پیگیری الگوها (به عنوان مثال، ترتیب نمایش موارد در یک فهرست) وجود داشته باشد یا حفظ توالی حافظه کاری با عملکرد محاسباتی بهتر مرتبط است.

بنابراین تفاوت در عملکرد شناختی به تفاوت در ظرفیت حافظه کاری مرتبط است. اما تأثیرات آنها می‌تواند بسیار خاص باشد. به عنوان مثال، یک کودک مبتلا به اختلال ریاضی (ناتوانی یادگیری ریاضی) ممکن است به طور معمول در حافظه کاری کلامی عملکرد خوب و در علکرد حفظ توالی ضعیف باشد.

حافظه کاری در اختلالات یادگیری و اختلالات رشدی

مشکلات حافظه کاری می تواند خواندن را برای کودکان دشوار کند. و نقص در حافظه کاری کلامی با مشکلات درک مطلب در کودکان بزرگتر مرتبط است.

کودکان مبتلا به اوتیسم نیز در معرض مشکلات حافظه کاری هستند. به طوری که نقص در حافظه کاری فضایی کودکان مبتلا به اوتیسم بیشتر از نقص در حافظه کاری کلامی است.

کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی- نقص توجه (ADHD) بیشتر از بچه های در حال رشد معمولی از اختلالات حافظه فعال کلامی رنج می برند.

برای تقویت مهارت‌های حافظه کاری چه کنیم؟ آیا می توانیم با انجام بازی‌های ساده حافظه، حافظه کاری را بهبود بخشیم؟

بله، اما نه لزوما اینکه بتوانند، برای پیشرفت تحصیلی مفید باشند. اگر هدف این است که به دانش‌آموز  در کلاس درس کمک کنید، منطقی‌تر این است که همان‌ مهارت‌ها را هم آموزش دهید.

یعنی اگر دانش‌آموز با ریاضیات دست و پنجه نرم می‌کند‌، در مهارت‌های ریاضی مربوط – مانند شمارش، مفهوم اعداد یا محاسبات پایه‌ای ریاضی در آموزش ویژه گنجانده شود.

اگر کودکی با خواندن مشکل دارد، به دنبال برنامه هایی باشید که برای کودکانی طراحی شده‌اند که نیاز به تقویت مهارت‌های پایه خواندن را تامین می‌کنند.

دیگر چه کاری می توانیم انجام دهیم؟

• ما می‌توانیم به کودکان کمک کنیم تا محدودیت های  حافظه کاری را به طرق مختلف جبران کنند. مثلاً:
• ما می‌توانیم تکالیف را به زیر برنامه‌های کوچکتر تقسیم کنیم‌، بنابراین بچه ها می توانند در یک زمان فقط با یک جزء برخورد کنند.
• ما می توانیم نحوه برقراری ارتباط را تنظیم کنیم، یعنی مطالب زیادی را به طور همزمان معرفی نمی‌کنیم و به طور منظم یادآوری می‌کنیم که بچه ها باید در آینده چه کار کنند.
• ما می توانیم از بچه ها بخواهیم اطلاعات جدید را تکرار کنند و به آنها کمک کنیم تا آنها را با آنچه می دانند پیوند دهند.
• ما می توانیم کودکان را با یادآوری منظم در مورد اقدامات بعدی راهنمایی کنیم و آنها را تشویق کنیم تا در صورت احساس نیاز سوال کنند.
• ما می توانیم به کودکان بیاموزیم که چگونه ابزارهای حافظه خود را ایجاد کرده و از آنها استفاده کنند – مانند یادداشت برداری.

ترجمه: دکتر زهرا امین‌آبادی. روانشناس تربیتی مدیر مرکز اختلالات یادگیری راه آینده.

منبع:

Dewar, G. (2019). Working memory in children: What parents and teachers need to know. https://parentingscience.com/working-memory.

کاردرمانگران کلینیک کاردرمانی آینده کرج در این مقاله به شما توضیح می دهنند که چگونه میتوانند به درمان کودکان دارای اختلال حسی کمک کنند. اختلال پردازش حسی می تواند خود را در طیف گسترده ای از چالش ها و مشکلات رفتاری در کودکان نشان دهد.

اگر مطمئن نیستید که مشکلات کودک شما ناشی از اختلال یکپارچگی حسی و پردازش حسی است شاید نیاز باشد که مقاله ی زیر را بخوانید.

چرا کاردرمانی (occupational therapy)؟

بسیاری از کودکانی که به ما مراجعه می کنند، توسط دکتر، معلم و یا معلم پیش دبستانی به ما معرفی شده اند. ولی هنوز بعضی از والدین نمی دانند کاردرمانی دقیقا چیست. اکثر اوقات، در برخورد اول، ما با والدینی مواجه می شویم که دقیقا نمی دانند یک کاردرمان حرفه ای چگونه می تواند به کودکانی که دارای اختلالات رفتاری، توجه، احساسی و رشد هستند، کمک کند.

یک کاردرمانگر (OT) چه کار می کند؟

اول از همه، لازم است که شما متوجه شوید نقش ما به عنوان کاردرمان چیست.

Occupation (فعالیت یا تمرین) به مجموعه فعالیت هایی گفته می شود که در طول روز، زمان ما را اشغال می کنند. کاردرمانی به افرادی که دچار آسیب یا معلولیت شدند کمک می کند تا با انجام تمرین های مناسب و تکرار آنها، در انجام فعالیت های روزانه عملکرد بهتری داشته باشند.

کار اصلی کودک، بازی است. زیرا کودکان با بازی یاد می گیرند اجتماعی شوند و از طریق بازی جهان اطرافشان را شناسایی می کنند. بازی به کودکان کمک می کند تا توانایی تمرکز خود را توسعه دهند و جا به جایی توجه (shift attention) را در خود پرورش دهند و همچنین عضلات مربوط به حفظ ثبات و تعادل خود را بسازند. بازی همچنین مهارت های حرکتی، توانایی انطباق با تغییرات محیط و روتین های زندگی و توانایی حل مشکلات فیزیکی، اجتماعی و احساسی که ممکن است به وجود بیاید را پرورش می دهد.

بسیاری از کودکانی که با اختلالات پردازش حسی  به ما رجوع می کنند، در انجام فعالیت های روزانه ی خود مشکل دارند.

آنها ممکن است از تعامل با کودکان دیگر خجالت بکشند و طفره بروند و نتوانند برای طولانی مدت آرام بنشینند.

یادگیری ممکن است برای آنها دشوار باشد، یا ممکن است با مشکلات بزرگی مواجه شوند که به نظر ما کوچک و ناچیز است.

اینجا جایی است که کاردرمانگر می تواند کمک کند.

نقش کاردرمانگر در حمایت رفتاری کودک

کاردرمانگر می تواند به مشکلات حسی، اجتماعی و احساسی کودک – که با آن مواجه است- کمک کند.همچنین ما میتوانیم در تعیین و شناسایی عوامل محرک که منجر به کاهش رفتار مناسب و توجه می شوند، کمک کنیم.

یکی از مهمترین نقش های کاردرمانگر در کرج این است که به والدین در شناسایی این عوامل محرک کمک کند. ما به والدین آگاهی میدهیم که نشانه های مشکلات حسی فرزند خود را بشناسند و به آنها به خوبی پاسخ دهند تا کودکشان بتواند در شرایط و محیط های مختلف منطبقانه رفتار کند. از همه مهم تر اینکه به والدین آموزش می دهیم که چگونه کودک خود را برای شرایط سخت آماده کنند تا کودک برای پذیرش چنین شرایطی آماده باشد که در این شرایط ممکن است توجه، رفتار مناسب و یادگیری این کودکان یا کاهش می یابد یا به طور کلی متوقف می شود.

در کاردرمانی  چه اتفاقی می افتد؟

در جلسات کاردرمانی خوب کرج به کودکان مکانی امن و پذیرا برای خودشان داده می شود. دربهترین کلینیک کاردرمانی کرج فرصتی برای بازی و تجربه کردن و همچنین چالش و تعامل با کاردرمانگر و والدین، به کودکان داده می شود.

غالباً این چالش ها کودکان را با مشکل روبرو می کند و کودکان ممکن است توجه خود را از دست بدهند، ناراحت شوند و حتی ممکن است دچار فروپاشی شوند. این چالش ها، مشکلاتی نیستند که در یک جلسه اتفاق بیافتند، چون ما به عنوان کاردرمانگر (OT) باید بتوانیم مشکلاتی که کودک هر روز با آن رو به رو می شود را ببینیم.

هنگامی که دانستیم کودک چگونه در برابر چالش ها واکنش نشان می دهد، می توانیم به کودک پاسخ رفتاری مناسب به آن چالش و شرایط را آموزش دهیم و او را در حل مشکلات عاطفی که تجربه می کند حمایت کنیم. در اینجا فرصتی به والدین داده می شود که راهکارها و استراتژی های ما را نظاره کنند.

والدین نیز در طی جلسات تجربه می کنند و آموزش داده می شوند که خودشان بتوانند مربی کودک خود باشند تا بتوانند کودکانشان را در خانه یا اجتماع آرام نگه دارند.

آیا کاردرمانی به کودکان دارای اختلالات حسی کمک می کند؟

از نظر عملکردی ما حتی زمانی که به طور مستقیم و خاص روی مواردی مثل توجه، رفتار، زبان و یادگیری کودکان کار نمی کنیم، باز تغییرات و پیشرفت هایی در این موارد در کودکان دیده می شود.

این به این دلیل هست که هر چه کودکان بیشتر تمرین کنند آنها توانایی بیشتری در دسترسی به مهارت های بالاتر پیدا می کنند. میزان این بهبودها به شدت مشکل کودک شما و به اینکه چه مقدار کودک بین جلسات تمرین می کند دارد.

به یاد داشته باشیم که 30 و 45 دقیقه ی درمانی در هفته الزاماً منجر به نتایج و تغییرات خیلی بزرگ در کودکان نمی شود. به همین دلیل ما توصیه ها و تمریناتی به شما و مراقبان و معلمانِ کودک شما می دهیم تا در خانه و در پیش دبستانی و دبستان نیز این توصیه ها را برای بهبود سریع تر انجام دهید.

کاردرمانگران پیشرفت کودکان را حمایت می کنند.

به طور خلاصه، نقش کاردرمانگرانِ کودکان، حمایت از پیشرفت کودکان می باشد.  یک کاردرمانگر می تواند به شما کمک کند تا دلایل اصلی مشکلات رفتاری و یادگیری را که کودک شما تجربه می کند بررسی کنید و سپس راه حل پیدا کنید.

کاردرمانی در کلینیک کاردرمانی کرج

کاردرمانگران مجموعه ی آینده دارای سالها تجربه هستند و در این سالها به صدها کودک مبتلا به اختلال یادگیری و مشکلات یکپارچگی حسی کمک کرده اند

بسیاری از کودکان ممکن است هر از گاهی در مدرسه با برخی موضوعات یا مهارت های تحصیلی دست و پنجه نرم کنند. هنگامی که کودکان در مدرسه با مشکلات درسی دست و پنجه نرم میکنند میتواند نشانه ایی از اختلال یادگیری باشد. داشتن اختلال یادگیری به این معنی است که با وجود هوش نرمال و انگیزه کافی، کودک در یک یا چند زمینه یادگیری مشکل دارد.

برخی از علائم اختلالات یادگیری عبارتند از:

• مشکل در تشخیص راست از چپ
• معکوس کردن حروف، کلمات یا اعداد بعد از کلاس اول یا دوم
• در تشخیص الگوها یا مرتب کردن اقلام بر اساس اندازه یا شکل مشکل دارد
• مشکل در درک و پیروی از دستورالعمل ها
• مشکل در به خاطر سپردن مطالبی که به تازگی گفته شده یا خوانده شده
• عدم هماهنگی هنگام حرکت
• مشکل در انجام کارها با دست، مانند نوشتن، برش، یا طراحی
• مشکل در درک مفهوم زمان

نمونه هایی از اختلالات یادگیری عبارتند از:

• نارساخوانی – مشکل در خواندن
• دیسکولیا – مشکل در ریاضیات
• دیسگرافیا – مشکل در نوشتن

کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری ممکن است از این که با وجود تلاش زیاد نمی توانند در یک موضوع تسلط پیدا کنند احساس ناامیدی کنند و ممکن است درمانده شوند یا از درس خواندن اجتناب کنند. اختلالات یادگیری همچنین می تواند همراه با اختلالات عاطفی یا رفتاری، مانند اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD ) یا اضطراب باشد. مجموعه ای از مشکلات می تواند موفقیت یک کودک را در مدرسه سخت کند. تشخیص صحیح هر اختلال بسیار مهم است، به طوری که کودک بتواند نوع کمک مناسب را برای هر کدام دریافت کند.که این مهم از طریق مشاوره با یک روانشناس کودک خوب در کرج انجام شود.

درمان اختلالات یادگیری

کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری اغلب نیاز به کمک و آموزش های تخصصی روانشناسی و توانبخشی شناختی دارند. داشتن اختلال یادگیری می تواند کودک را واجد شرایط دریافت خدمات آموزشی ویژه در مدرسه کند. ارزیابی توسط یک متخصص روانشناس کودک با تجربه در کرج مورد نیاز است. والدین، مشاور و مدرسه می توانند برای یافتن ارجاعات و درمان مناسب با یکدیگر همکاری کنند.

آنچه هر پدر و مادری باید بداند…

کودکان دارای ناتوانی های یادگیری خاص واجد شرایط دریافت خدمات آموزشی و توانبخشی شناختی در کرج هستند.

بدین منظور میتوانید با بهترین کلینیک های روانشناسی و توانبخشی شناختی و کاردرمانی و گفتاردرمانی کودکان در کرج مشاوره کنید.

کلینیک ذهن و شناخت آینده و مرکز اختلال یادگیری راه آینده در کرج با بیش از ده سال سابقه آماده ارایه خدمات ارزیابی و توانبخشی در کودکان دارای اختلال یادگیری است.

شماره تلفن جهت تعیین نوبت مشاوره و ارزیابی کودک : 02634431369

از جمله خدمات مرکز اختلال یادگیری راه آینده کرج:

1. 1. شناسایی کودکان نیازمند مداخله زودهنگام یا خدمات آموزشی ویژه.
2. 2. به اشتراک گذاری اطلاعات مرتبط با مداخله اولیه یا پرسنل مدرسه.
3. 3. توانبخشی شناختی کرج (تقویت حافظه و توجه از طریق نرم افزارهای آموزشی)
4. 4. تست هوش در کرج.
5. 5. کاردرمانی حرکتی کرج
6. 6. گفتاردرمانی کرج
7. 7. تمرینات مداد کاغذی
8. 8. کاردرمانی دست کودک
9. و ….

چهارده نشانه ی بیش فعالی ( ADHD )

بیش‌فعالی یا ADHD یک اختلال تکاملی- عصبی پیچیده است که بر روی موفقیت و روابط کودک در مدرسه اثر می گذارد. علائم این بیماری بسیار متفاوت است و گاهی تشخیص آنها سخت می باشد.

هر کودکی ممکن است انواعی از علائم مخصوص به خودش را نشان دهد. بنابراین برای تشخیص بهتر، پزشک کودک شما نیاز دارد از چندین روش ارزیابی استفاده نماید.

به طور کلی ADHD یا همان بیش فعالی در سنین کودکی تشخیص داده می شود. متوسط سن برای تشخیص 7 سال می باشد. کودکان بزرگتر که علائمی از خود نشان می دهند ممکن است بیش فعالی داشته باشند ، اما آنها اغلب در اوایل زندگی علائم گسترده ایی از خود نشان داده اند.

درزیر چهارده علامت شایع بیش فعالی یا ADHD   آمده است:

1-رفتار متمرکز بر خود (Self-focused behavior): یکی از نشانه های رایج این بیماری این است که کودک نمی تواند نیازها و خواسته های اطرافیان را تشخیص بدهد که این خود منجر به ایجاد دو نشانه ی زیر میشود.

• قطع کردن (interrupting)
• انتظار برای رسیدن نوبت خود (trouble waiting their turn)

2- قطع کردن (interrupting): رفتار متمرکز بر خود ممکن است باعث شود کودک مبتلا به اختلال بیش فعالی ، صحبت دیگران را در حین مکالمه یا بازی هایی که در آن عضو نیستند ، قطع کند.

3- انتظار برای نوبت خود (trouble waiting their turn): کودکان مبتلا به بیش فعالی ممکن است در حین فعالیت در کلاس یا هنگام بازی با کودکان دیگر در انتظاربرای رسیدن نوبت خود مشکل داشته باشند.

4- آشفتگی احساسی (emotional turmiol): کودک مبتلا به بیش فعالی ممکن است در کنترل احساسات خود مشکل داشته باشد. مثلا ممکن است در مواقع نامناسب عصبانی شود. کودکان کوچکتر ممکن است بداخلاقی داشته باشند.

5- بیقراری (fidgeting): بیشتر کودکان مبتلا به ADHD نمی توانند آرام بنشینند. اغلب آنها بلند می شوند ، می دوند و یا دائم در حال تکان خوردن هستند و وقتی مجبور به نشستن می شوند احساس ناراحتی می کنند و دائما پیچ و تاب میخورند.

6- انجام بازی های پر سر و صدا (Problems playing quietly): بی قراری در این کودکان باعث می شود آنها نتوانند به صورت بی سرو صدا بازی کنند و نمی توانند فعالیت های اوقات فراغتشان را آرام انجام دهند.

7- ناتمام گذاشتن کارها ( Unfinished tasks): کودکان مبتلا به بیشفعالی به خیلی از کارها علاقه نشان می دهند ولی غالبا  نمی توانند آن کارها را به پایان برسانند. به عنوان مثال ممکن است  کارهای مختلفی مثل پروژه ها و تمرینات و تکالیف خانه شان را شروع  کنند ولی قبل ازاتمام، به سراغ مورد بعدی -که مورد توجه آنها قرار می گیرد-  بروند.

8- عدم تمرکز ( Lack of focus ): یک کودک بیش فعال حتی ممکن است در توجه کردن به شخصی که ­- مستقیما دارد با او صحبت می کند- مشکل داشته باشد.

آنها می گویند که دارند به حرف گوش می دهند، ولی نمی توانند آن را تکرار کنند.

9- اجتناب از کارهایی که نیاز به تلاش گسترده دارند (Avoidance of tasks needing extended mental effort):

عدم تمرکز کودکان بیش فعال یا ADHD باعث می شود آنها نتوانند، کارهایی مثل انجام تکالیف یا توجه  به درس در کلاس که نیاز به تلاش ذهنی پایدار دارند را انجام دهند.

10- اشتباه و خطا (Mistakes): کودکان مبتلا به بیش فعالی ممکن است در دنبال کردن فعالیت هایی که نیاز به برنامه ریزی یا اجرای یک برنامه دارند مشکل داشته باشند. بنابراین در انجام این فعالیت ها دچار اشتباهات و خطاهای سهل انگارانه ای می شوند که این دلیل بر کم هوشی و بی استعدادی آنها نمی باشد.

11- خیال بافی (Daydreaming): کودکان مبتلا به ADHD همیشه پرسر و صدا و غیر قابل کنترل نیستند. نشانه های دیگراین کودکان کم حرف بودن نسبت به دیگر کودکان است. کودک مبتلا به بیش فعالی ممکن است به فضا خیره شود ، خیال پردازی کند و با دوستان خیالی صحبت کند و آنچه را که در اطراف او می گذرد نادیده بگیرد.

12- مشکل در سازماندهی (Trouble getting organized): کودک مبتلا به بیش فعالی ممکن است در پیگیری وظایف و فعالیت ها مشکل داشته باشد. این مسئله می تواند در مدرسه مشکلاتی ایجاد کند، زیرا اولویت بندی برای انجام مشق شب، پروژه های مدرسه و سایر وظایف را برایشان دشوار است.

13- فراموشی (forgetfulness): کودکان مبتلا به بیش فعالی ممکن است در انجام فعالیت های روزمره ی خود فراموشکار باشند. آنها ممکن است مشق شب یا وظایف روزانه ی خود را فراموش کنند. آنها ممکن است وسایل بازی خود را نیز گم کنند.

14- نشان دادن علائم در چند محیط (Symptoms in multiple settings): کودک مبتلا به بیش فعالی علائم این بیماری را در بیش از چند محیط نشان می دهد. به عنوان مثال، آنها ممکن است عدم تمرکز را هم در خانه و هم در مدرسه نشان بدهند.

علائم بیش فعالی در کودکان بزرگتر

با بزرگتر شدن کودکان مبتلا به بیش فعالی، آنها نسبت به سایر کودکان در سن خودشان کمتر می توانند در موارد مختلف خود را کنترل کنند (Self control). این امر می تواند کودکان و نوجوانان مبتلا به بیش فعالی را در مقایسه با همسالان خود نابالغ نشان دهد.

در زیر بعضی از فعالیت های روزانه که نوجوانان بیش فعال مبتلا در انجام آن مشکل دارند، آمده است:

• تمرکز بر تکالیف مدرسه
• خواندن نشانه های اجتماعی (reading social cues)
• سازش با همسالان
• حفظ بهداشت شخصی
• کمک در کارهای منزل
• مدیریت زمان
• رانندگی مطمئن

نگاه به آینده (Looking forward):

همه ی کودکان مبتلا به بیش فعالی برخی از این نشانه ها و علائم بالا را نشان می دهند. از جمله خیال بافی، بی قراری و …. که همه نشانه های رایج در این کودکان می باشد.

اگر شما به دنبال درمان بیشفعالی هستید به نکات زیر دقت کنید:

• آیا کودک شما همیشه این علائم را از خود نشان می دهد؟
• آیا این رفتار بر موفقیت کودک شما در مدرسه تاثیر می گذارد و منجر به تعاملات منفی با همسالان خود می شود؟

بیش فعالی قابل درمان می باشد. اگر کودک شما مبتلا به بیش فعالی است، مقاله ی درمان را مطالعه کنید. سپس از روانپزشک کودک یا بهترین روانشناس در کرج  مشورت بگیرید تا بتواند بهترین دوره ی درمانی را برای کودک شما تعیین نماید.

جهت مشاوره با روانشناس به منظور درمان بیش فعالی د رکرج با شماره زیر تماس بگیرید : 02634431369

منبع: https://www.healthline.com/health/adhd/signs

آزمون‌های ارزیابی شناختی دانش‌آموزان

موفقیت تحصیلی نه تنها وابسته به مهارت‌های دانشیِ دانش آموزان است، بلکه به طور فزاینده‌ای وابسته به مهارت‌های پردازشی آنان نیز هست. توانایی‌های پردازشی شامل توانایی تنظیم هدف، برنامه ریزی، حل مساله، توجه پایدار، الویت بندی، سازماندهی، انعطاف پدیری شناختی، حفظ و دستکاری اطلاعات در حافظه کاری است. بر این اساس موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان نیازمند توانایی برنامه ریزی و الویت بندی، درک زمان، سازمان‌بندی مفاد درسی، افتراق موضوعات اصلی از جزییات، تغییر مناسب رویکرد و پایش وضعیت پیشرفت خود است.

در دو دهه اخیر، شواهد متقنی فراهم شده است که نشان می‌دهد سلامت توانایی‌های شناختی نقش مهمی در استفاده خلاق از اطلاعات دارد و دانش‌آموزان موفق از راهبردهای موثری برای پردازش اطلاعات خود استفاده می‌کنند.

هدفِ طرح ارزیابی توانایی‌های شناختی دانش‌آموزان بررسی وضعیت توانایی‌های شناختی دانش‌آموزان و ارائه کارنامه توانایی‌های شناختی و توصیه ‌های اصلاحی و تقویتی به دانش‌آموزان، والدین و معلمان است.

این مجموعه انواع توجه، حافظه دیداری و شنیداری، انعطاف پذیری شناختی و کنترل مهاری را می‌سنجد. جهت آشنایی ملموس‌تر با این موارد، توضیحی کوتاه از دامنه‌های شناختی مورد سنجش در این مجموعه و مثال‌های مربوط در ادامه آمده است:

1. توجه پایدار: به معنی حفظ تمرکز و توجه روی تکلیف، از زمان شروع تا تکمیل آن. دانش‌آموزی که مشکل توجه پایدار دارد ممکن است بارها در طول انجام تکلیف، بلند شود، حرف بزند و یا در حین اینکه تکالیف در مقابل اوست مشغول کار دیگری شود.
2. توجه انتخابی: به معنی انتخاب یک محرک از بین محرک های فراوانی است که در اطراف کودک وجود دارد. به طور مثال دانش‎آموزی که مشکل توجه انتخابی دارد نمی‌تواند از بین محرک‌های موجود بر روی تخته کلاس محرکی که مورد نظر معلم است را پیدا کند (تخته حتما باید تمیز باشد و فقط یک محرک (کلمه یا عبارت) را نشان دهد تا کودک بتواند آن را در دفتر کپی یا یاددشت کند؛ و یا اگر همزمان در کلاس چند صدا شنیده شود علی رغم اینکه سایر دانش‌آموزان می‌توانند به کار خود ادامه دهند دانش‌آموزی که توجه انتخابی شنیداری ضعیفی دارد دچار حواس پرتی و از دست دادن کلاس می‌شود. ضعف در توجه انتخابی ممکن است باعث از دست رفتن گزینه‌ها در آزمون‌های تستی شود.
3. حافظه دیداری: حافظه دیداری به معنی حفظ کوتاه مدت محرک‌های دیده شده است. به طور مثال دانش‌آموزان باید بتوانند شکل صحیح واژه‌ها را در حافظه دیداری خود نگه دارند تا موقع املا نویسی، شکل صحیح کلمه ها را بازنویسی کنند (صابون را سابون ننویسند؛ و یا موقع انجام کاری که راهنمای دیداری دارد بارها و بارها به الگو مراجعه نکنند).
4. حافظه شنیداری: حافظه شنیداری به ما کمک می‌کند تا جملات و واژگان را تا زمانی که معنایی از آنها برداشت کنیم و منظور گوینده را متوجه شویم در خزانه حافظه نگهداری کنیم. به طور مثال فرض کنید دانش‌آموزی با ضعف حافظه شنیداری در کلاس ریاضی نشسته است و معلم در حال توصیف شباهت های مستطیل و متوازی الاضلاع است تا از این طریق به دانش آموزان نحوه محاسبه مساحت متوازی الاضلاع را آموزش دهد. دانش آموز با ضعف حافظه شنیداری با فراموش کردن و یا ناتوانی در ارتباط دادن شباهت این دو شکل هندسی، متوجه مفهوم مساحت هم نمی شود و در نتیجه یا در کلاس ریاضی مشغول کار دیگری می شود و یا حتی در عین ساکت و متمرکز بودن متوجه درس نمی شود.
5. انعطاف پذیری شناختی: انعطاف پذیری شناختی همان حل مساله است. یعنی دانش‌آموز ترتیب و توالی اجزای مساله را طوری باز آفرینی کند که بتواند به راه حلی سریع و آسان برسد. ضعف انعطاف پذیری شناختی از دانش آموزان افرادی وابسته و ناتوان در مدیریت خود می‌سازد.

• ارزیابی شناختی تست هوش نیست.
• ممکن است دانش آموزی در آزمون های هوش نرمال توصیف شود ولی در آزمون‌های شناختی نیازمند آموزش و تقویت بیشتر تشخیص داده شود (اغلب والدین این گروه مدام می‌پرسند چرا وقتی نمره هوش کودک خوب است درس او ضعیف است؟).
• ممکن است عملکرد کودک تحت تاثیر اضطراب کاهش یابد. بنابراین در نمرات پایین اضطراب به خصوص اضطراب امتحان هم قابل بررسی است.

نحوه اجرا:

• اجرای این آزمون‌ها به یک ساعت زمان نیاز دارد.
• این آزمون ها به طور فردی در کلینیک و گروهی در مدارس قابل اجرا هستند.
• آزمون‌ها مداد و کاغذی بوده و نیاز به امکانات خاصی جهت اجرا ندارند.

تیک در کودکان بیش فعال

در این مقاله، با علل تیک یا رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن و پیوند آن با بیش‌فعالی و نقص‌‌‌توجه و گزینه های درمانی آن آشنا می‌شوید.

بسیاری از ما می دانیم که اختلالات خلقی، مانند اضطراب و اختلال نافرمانی مقابله ای اغلب همراه با تشخیص بیش فعالی هستند. بسیاری نمی دانند که چیزی به نام رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن نیز همراه با تشخیص بیش فعالی و نقص توجه است.

• برداشتن بینی یا انگشت در بینی کردن تا حدی که خونریزی کند
• کندن پوست لب، تا حدی که خونریزی کند
• کشیدن و کندن مو
• جویدن ناخن
• کندن پوست کنار ناخن (حتی ناخن پا)
• کندن زخم
• یا سایر رفتارهای تکرار شونده که به بدن آسیب می‌رساند

نمونه هایی از رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن هستند که به خود-تیماری، کاهش اضطراب یا تحریک حسی مربوط می‌شوند. این رفتارهای قالبی معمولاً مزمن برانگیزنده احساس لذت و / یا احساس درد برای فرد مبتلا به رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن هستند. اگرچه بسیاری از افراد مبتلا به رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن می خواهند این رفتارها را متوقف کنند، اما مجبور به انجام این رفتار هستند و بسیاری از مبتلایان از آنها آگاهی ندارند.

علل رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن

این رفتارهای تکراری اغلب با تمایل به حذف محرک ناخواسته آغاز می شوند (پوست روی لب یا کنار ناخنی که بلند شده است).

افرادی که رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن دارند از چند دقیقه تا چند ساعت به انجام این رفتارها می‌پردازند. مبتلایان اغلب به بدن خود آسیب می رسانند – که منجر به لکه های طاسی‌، زخم شدن پوست، خون ریزی، آکنه، آسیب ناخن‌ها و بریدگی دهان (از جویدن ناخن یا جویدن گونه) می شود. حتی ممکن است در اثر جویدن موها یا جویدن ناخن ها مشکلات دستگاه گوارش ایجاد شود. این پیامدهای جسمی باعث انزجار و ناامیدی بیشتر از خود می شود که منجر به انزوای اجتماعی نیز می‌شود.

رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن غیر معمول نیستند.

مدتهاست که رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن به عنوان بخشی از خانواده اختلال وسواس فکری عملی تصور می شوند. در حال حاضر تنها چند مطالعه در حال بررسی رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن در افراد مبتلا به بیش‌فعالی و نقص‌‌‌توجه است. شواهد نشان می دهند که کمبود توجه کودکان را مستعد ابتلا به این مشکلات می‌کند.

افراد مبتلا به بیش‌فعالی و نقص‌‌‌توجه کنترل تکانه ضعیفی دارند که این یکی از ویژگی های اصلی رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن است. بسیاری از افراد می خواهند جوش سرسیاه ناخوشایند را فشار دهند، اما این کار را نمی‌کنند زیرا مکانیسم‌های «توقف رفتار» دارند. داشتن بیش‌فعالی و نقص‌‌‌توجه کنترل تکانه‌ها را دشوارتر می‌کند.

افرادی که رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن دارند با این رفتارها تحریک می‌شوند. رفتارهای خود تحریکی مغز بیش‌فعال را تحریک می کند.

بررسی رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن نشان می دهد، این رفتارها سطح دوپامین را در مغز افزایش می دهند؛ مغز با بیش‌فعالی و نقص‌‌‌توجه بیش از مغز کودکان بدون تشخیص برای حفظ سطح فعالیت به احساس پاداش نیاز دارد. بعضی از بیماران می گویند رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن نوعی رفتاری  بی‌قراری مانند (تکان دادن دست و پا) است. یک بیمار می گوید وقتی داخل گونه اش را می‌جود بهتر در کلاس تمرکز می کند.

ممکن است داروها منجر به رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن شوند، که نوع، دوز و مدت زمان داروها را قابل بررسی می کنند.

درمان 

رفتاردرمانی درخط مقدم مدیریت رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن قرار دارد.  آموزش معکوس کردن عادت بهترین نتیجه را به همراه دارد. هدف از این روش درمانی جایگزینی رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن با عمل دیگری در هنگام تحریک است. در معکوس کردن عادت الف) تاریخچه مدیریت رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن را ترسیم می کنیم. ب) عوامل تحریک کننده، موقعیتی و احساسی را شناسایی می کنیم. ج) فراوانی رفتار را تعیین می کنیم؛ و د) یک پاسخ رقابتی ایجاد می‌کنیم. ذهن آگاهی به تنهایی ممکن است باعث کاهش دفعات و / یا شدت رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن شود. کیان چندین استراتژی برای جایگزینی کشیدن موهای خود ایجاد کرده است. هنگامی که تمایل به کشیدن مو دارد مشت هایش را می بندد، دستکش می‌پوشد، وازلین روی دست های خود می‌مالد، از یک اسباب بازی فیجت استفاده می کند یا دستانش را جمع می کند. علاوه بر معکوس کردن عادت، آموزش آرام سازی نیز مفید است. آرام سازی استرس و رفتار تکانشی را کاهش می‎دهد و باعث افزایش ذهن آگاهی می شود.

داروها مکمل درمان‌های رفتاری هستند. داروهای افزاینده سطح سروتونین ممکن است به اهداف کاهش رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن کمک کند.

گروه درمانی می‌تواند انگیزه را برای درمان بالا ببرد. یک گروه پشتیبانی می تواند به این گروه کمک کند تا تحت معالجه قرار بگیرند و از درمان ها پیروی کنند.

ترجمه و تلخیص: دکتر زهرا امین‌آبادی؛ روانشناس کودک.

منبع : Olivardia, a. (2020). Body-Focused Repetitive Behaviors Upset And Mystify Many Of Us. Here, Learn About Its Causes, Its Link To ADHD, And Its Treatment Options. https://www.additudemag.com